|
Çekler artık tarihinden önce bozdurulamayacak
Ticari hayatta küresel krizin
etkilerini azaltmak amacıyla 28 Şubat'tan geçerli olmak
üzere 31 Aralık tarihine kadar üzerinde yazılı keşide
tarihinden önce çekin ödenmek için bankaya ibrazı
geçersiz sayılıyor.
SORU: Türk Ticaret Kanunu'nun 707. maddesine göre "Çek,
görüldüğünde ödenir." Buna aykırı herhangi bir kayıt
yazılmamış hükmündedir. Şimdi Çekle Ödemelerin
Düzenlenmesi ve Çek Hamillerinin Korunması Hakkındaki
Kanunda eklenen geçici 2. maddeye göre 31.12.2009
tarihine kadar, üzerinde yazılı keşide tarihinden önce
çekin ödenmek için bankaya ibrazı geçersizdir.
Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkındaki Kanunla
yapılan bu ekleme ile Türk Ticaret Kanunu'nun 707.
maddesi bir yıllığına askıya alınmış olmuyor mu?
YANIT: Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkındaki
5838 sayılı Yasa'nın genel gerekçesinde ifade edildiği
üzere söz konusu yasa dünyada yaşanmakta olan küresel
krizin ülkemiz ekonomisi üzerindeki olumsuz etkisini
azaltabilmek için hazırlanmış ve yürürlüğe konulmuştur.
Bu bağlamda dolaşımda bulunan ileri tarihli keşide
edilmiş olan çeklerin üzerinde yazılı bulunan
vadelerinden önce tahsilini durdurabilmek için "Çekle
Ödemelerin Düzenlenmesi ve Çek Hamillerinin Korunması
Hakkındaki Yasaya geçici 2. madde eklenmiş
bulunmaktadır. Bu madde ile; belirli bir süreyle çekin
üzerinde yazılı keşide tarihinden önce ödenmek için
muhatap bankaya ibrazı geçersiz kabul edilerek ekonomik
sıkıntılara çeklerin zamanında ödenmemesi sonucunda
ticari hayatta karşılaşılan sorunlara ve mağduriyetlere
çözüm üretilmesi amaçlanmıştır.
Buna göre 28 Şubat 2009 tarihinden geçerli olmak üzere
31.12.2009 tarihine kadar, üzerinde yazılı keşide
tarihinden önce çekin ödenmek için muhatap bankaya
ibrazı geçersizdir.
Bu hüküm gereği olarak çek üzerinde yazılı olan ibraz
tarihinden önce bundan böyle çeklerin bankaya ibraz
edilmesi halinde, söz konusu çek bedeli talep sahibine
keşide tarihine kadar ödenmeyecektir. Dolayısıyla böyle
bir durumda Türk Ticaret Yasası'nın 707. maddesi hükmü,
yapılan yeni düzenleme gereği 31.12.2009 tarihine de
dahil olmak üzere uygulanmayacaktır.
Bu madde ile birlikte ülkemizde bir süredir şikayet
konusu olan vadeli çeklerin vadesinden önce tahsili de
engellenmiş bulunmaktadır.
FAİZ GELİRİ İÇİN ÖDENECEK VERGİ MİKTARI
SORU: 2008 yılında sahibi bulunduğum devlet tahvilleri
karşılığı 120.000 TL faiz geliri elde ettim. Söz konusu
tahvillerin ihraç tarihi 2005 yılı içindedir. Ayrıca
ikametgah olarak kiralamış bulunduğum dairemden de
48.000 TL kira geliri elde etmiş bulunuyorum.
Benim tahvil faizlerimden ne kadar vergiye tabi
değildir, ayrıca ödeyeceğim verginin miktarını şimdiden
öğrenebilir miyim?
YANIT: Yasal düzenleme gereği 01.01.2006 tarihinden önce
ihraç edilen her nevi tahvil ve hazine bonosu ile bu
tarihten önce iktisap edilmiş menkul kıymetlerden elde
edilen faiz gelirleri 2009 yılı mart ayında beyan
edilirken öncelikle enflasyondan arındırılacaktır.
Enflasyondan arındırma rakamı Gelir Vergisi Yasası'nın
yürürlükten kaldırılmış bulunan 76. maddesi uyarınca
belirlenmekte olup, bu oran her yıl Maliye Bakanlığı
tarafından açıklanmaktadır. 2008 yılında elde edilen bu
tür gelirler için indirim oranı 64.9 olarak belirlenmiş
olup, 270 seri numaralı Gelir Vergisi Genel Tebliğ ile
açıklanmıştır.
Bu bilgiler ışığında 2008 yılında elde etmiş
bulunduğunuz devlet tahvili faizinin yüzde 64,9'u
enflasyon payı olarak hesaplanacak olup bu miktar
(120.000 x 0.649 =) 77.880 TL'dir. Bu miktarın elde
etmiş bulunduğunuz 120.000 TL faiz gelirinden
indirilmesi ile sizin beyana tabi faiz geliriniz
(120.000 77.880 =) 42.120 TL olarak hesaplanmaktadır. Bu
miktarın 19.800 TL'yi aşması nedeniyle beyan etmeniz
gerekecektir.
Diğer yandan 2008 yılında elde etmiş bulunduğunuz konut
kira geliriniz için götürü gider esasını kabul etmeniz
nedeniyle bu miktarın yüzde 25'i olan (48.000 x 0.25 =)
12.000 TL olup bu miktarı brüt kira gelirinizden
düşmeniz gerekmektedir. Buna göre beyana tabi
gayrimenkul sermaye iradınız (48.000- 12.000= ) 36.000
TL'dir.
Bu hesaplamalara göre 2008 yılında beyana tabi geliriniz
toplamı (42.120 + 36.000 =) 78.120 TL'dir.
2008 yılı için geçerli olan gelir vergisi oranlarına
göre sizin ödeyeceğiniz gelir vergisi miktarı 21.990
TL'dir. Bu hesaplama uyarınca söz konusu verginin
yarısını (21.990/ 2 =) 10.995 TL'sini mart ayı sonuna
kadar, diğer yarısı olan 10.995 TL'yi de temmuz ayı
sonuna kadar ödememiz gerekmektedir.
Gelir Vergisi Beyannamesi ise 25 Mart Çarşamba günü
mesai saati bitimine kadar ilgili vergi dairesine
verilecektir.
Veysi Seviğ - Bumin Doğrusöz
Referans/11.03.2009 |
