|
Primlerini geri alanın
eskiye dönmesi mümkün
Z.
S’ın sorusu
* 5 Şubat 1962 doğumluyum. 1 Eylül 1981 tarihinde emekli
sandığı üyesi oldum. 15 Temmuz 1998 tarihinde emekli
sandığı üyeliğim sona erdi. Fiili hizmet zammı ile
birlikte toplam 20 yıl 10 ay 3 gün hizmet sürem var. Bu
süre sonunda emekli sandığından kesenekleri aldım ve
hizmetimi öldürdüm. 1 Haziran 2000 yılında SSK’lı oldum.
Toplam 1698 gün SSK hizmetim var. 30 Haziran 2006
tarihinde işten ayrıldım. Şu an çalışmıyorum.
* Emekli sandığı ile SSK hizmetlerimi birleştirme (ihya)
yaparak emekli emekli olabilir miyim?
* Emekli sandığından aldığım paranın geri ödemesi ne
kadar olur?
* Emekli sandığından mı SSK’dan mı emekli olurum?
* Emekli maaşımın yüksek olması için ne yapmalıyım?
Emekli olmayıp SSK’ya devam etsem ve SSK primini yüksek
yatırsam maaşım yüksek olur mu?
CEVAP: Okuyucumuzun sorularına cevap verirken hizmet
ihyası ve hizmet birleştirmesinde izlenecek yöntemleri
genel hatları ile aktarmak istiyorum.
Emekli Sandığına tabi çalışması olup primlerini geri
alan iştirakçilerin daha sonra prim ödemesi ile
hizmetlerini yeniden canlandırmaları mümkündür. Hizmet
ihyası yapacak olan kişinin Sosyal Güvenlik Kurumuna
müracaat etmesi gerekir.
Hizmet ihyası için yasanın aradığı bazı şartlar
bulunmaktadır.
HALİHAZIRDA ÇALIŞIYOR OLMANIZ GEREKİR
- Bunlardan birincisi, ihya yapacak olan kişinin hizmet
ihyası yapmak için Kuruma müracaat ettiği tarihte ve
primlerini geri ödediği sürede bir sosyal güvenlik
kurumuna tabi olarak çalışması veya isteğe bağlı
sigortalı olması gerekir. Emekli Sandığı hizmetinden
çıktıktan sonra çalışılmış olması ihya için yeterli
değildir. İhya yapacağı sürede çalışıyor olması gerekli.
Çalışmanın hangi kuruma yapıldığı veya hangi statüde
yapıldığı da önemli değildir. Sadece bir şekilde
sigortalı olmak yeterlidir.
- İhya işlemi yapan kişiye borcu yasal faizi ile
birlikte hesaplanır ve ödemesi istenir.
- Ödeme yapıldıktan itibaren 6 ay sonra ihya işlemi
tamamlanır. Yani sigortalı hizmetini borcunu ödedikten 6
ay sonra canlandırmış olur.
İleriye dönük ihya işlemi ile birlikte emeklilik planı
yapacak kişilere tavsiyemiz emekli olacakları günü
beklemeden ihya işlemlerini yaptırmalarıdır. Aksi halde
yazışmalar ve 6 aylık bekleme süresi ile birlikte belki
8-10 aylık bir gecikmeye sebep olunur.
EN ÇOK ÇALIŞTIĞINIZ KURUMDAN EMEKLİ
OLABİLİRSİNİZ
Bilindiği üzere Sosyal Güvenlik Kurumları arasında geçen
hizmetlerin birleştirilmesine dair Kanun uyarınca hizmet
birleştirmeleri yapılmaktaydı. 5510 sayılı Kanun ile
hizmet birleştirmesi hükümleri 1 Ekim 2008 tarihinden
önce sigortalı olanlar için aynen devam etmektedir.
1 Ekim 2008 tarihinden sonra ilk defa sigortalı olan
kişiler için ise hizmet birleştirmesinde farklı bir
yönteme tabi olacaklar. Bu kişiler bütün sigortalılık
süresince en çok hangi kuruma veya statüye tabi çalışmış
ise, o kurumun şartlarına göre emekli olabilecekler.
Örneğin, çalışma hayatı boyunca ilk 15 yıl memurluk
(4-c), 13 yıl ticari faaliyet (4-b) ve son olarak 9 yıl
işçi olarak çalışan bir kişi yeni uygulamaya göre
nereden emekli olabilecek? Bu kişinin en fazla hizmeti
memuriyette geçtiği için 4-c statüsünde veya eski
deyimle Emekli Sandığı şartlarına göre emekli
olabilecek.
Tekrar üzerine basarak ifade etmek istiyorum ki, bu
uygulama 1 Ekim 2008 tarihinden sonra ilk defa çalışmaya
başlayan, daha önce herhangi bir şekilde sigortalılığı
veya çalışması olmayan kişiler için geçerli olacak.
HİZMET İHYASI İÇİN GECİKMEYİN!
1 Ekim 2008 tarihinden önce sigortalı olan herkes için
eski uygulama geçerlidir. Peki nedir bu uygulama dersek?
Sigortalı, prim ödediği son 7 yıl içinde en fazla hangi
Kuruma tabi olarak çalıştı ise, o kurumun şartlarına
göre emekli olması gerekir. Yani son 3.5 yıl içinde
nereye prim öderseniz oradan emekli olabilirsiniz.
Okuyucumuz son olarak SSK’ya 1680 gün prim ödediği için
3.5 yıldan fazla (3.5 yıl 1260 gün) Emekli Sandığından
emekli olamaz. SSK’dan emekli olması gerekir.
Okuyucumuza ve benzer durumda olanlara tavsiyemiz, hemen
bir sigortalı işte çalışmaya başlayıp hizmet ihyası
yaptırmasıdır.
Hizmet ihyasında Nisan 2003 tarihine kadar yıllık yüzde
5 faiz uygulanırken, bu tarihten sonra 4839 sayılı Kanun
ile yasal faiz uygulamasına geçilmiştir.
Son olarak, hizmet ihyası yaparken kurumun hesapladığı
miktar üzerinden ödeme yapacağınız için priminizin
rakamını yükseltmeniz mümkün değildir.
Lütfü Köksal
Türkiye/11.01.2009 |
