|
Gelir vergisinden
muaf kadın sigortalılar
Sosyal güvenlik reformunda, gelir vergisinden muaf
kadın sigortalılarla ilgili önemli düzenleme
getirilmiştir. 5510 sayılı kanunun geçici 16'ncı maddesi
ile "Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce,
31/12/1960 tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi
Kanunu'nun 9. maddesinin birinci fıkrasının (6) numaralı
bendinde belirtilen işleri, hizmet akdiyle herhangi bir
işverene tabi olmaksızın sürekli ve kazanç getirici
nitelikte yapmakta olanların bu maddenin yürürlük
tarihinden sonra aynı şartlarla bu işleri yaptıkları,
Maliye Bakanlığı'nın görüşü alınarak kurumca belirlenen
usul ve esaslara göre tespit edilen kadın isteğe bağlı
sigortalılar; bu maddenin yürürlüğe girdiği yıl için 82.
maddeye göre belirlenen prime esas günlük kazanç alt
sınırının onbeş katı üzerinden başlanılarak, takip eden
her yıl için bir puan artırılmak suretiyle otuz katını
geçmemek üzere malullük, yaşlılık, ve ölüm sigortaları
ile genel sağlık sigortası primi öderler" hükmü
getirilmiştir.
Buna göre, 01/10/2008 tarihinden önce 193 sayılı Gelir
Vergisi Kanunu'nun 9'uncu maddesinin birinci fıkrasının
(6) numaralı bendinde belirtilen vergiden muaf işleri
hizmet akdiyle herhangi bir işverene tabi olmaksızın
sürekli ve kazanç getirici nitelikte yaptıklarını ve
01/10/2008 tarihinden sonra da yapmaya devam ettiklerini
vergi dairelerinden alacakları yazı ile belgeleyen
kadınlardan prime esas günlük kazanç alt sınırının on
beş katı üzerinden başlanılarak, takip eden her yıl için
bir puan artırılmak suretiyle otuz katını geçmemek üzere
malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları ile genel sağlık
sigortası primi ödeyecekleri hüküm altına alınmıştır.
05/01/2009 tarihli ve 2009/5 sayılı genelge ile de gelir
vergisinden muaf olmaları nedeniyle asgari kazanç
üzerinden prim ödemek isteyen kadın sigortalıların vergi
dairelerinden alacakları yazılarla 193 sayılı kanunun
9'uncu maddesinin (6)'ncı fıkrası kapsamında sayılan
işleri 01/10/2008 tarihinden önce yapmaya
başladıklarının ve 01/10/2008 tarihinden sonra da
yapmaya devam ettiklerinin belirtilmesi halinde bunların
isteğe bağlı sigortalılıkları geçici 16'ncı madde
gereğince devam ettirileceği belirtilmiştir.
193 sayılı kanunun 9'uncu maddesinin birinci fıkrasının
(6) numaralı bendinden evlerde kullanılan dikiş, nakış,
mutfak robotu, ütü ve benzeri makine ve aletler hariç
olmak üzere, muharrik kuvvet kullanmamak ve dışarıdan
işçi almamak şartıyla; oturdukları evlerde imal
ettikleri havlu, örtü, çarşaf, çorap, halı, kilim,
dokuma mamulleri, kırpıntı deriden üretilen mamuller,
örgü, dantel, her nevi nakış işleri ve turistik eşya,
hasır, sepet, süpürge, paspas, fırça, yapma çiçek, pul,
payet, boncuk işleme, tığ örgü işleri, ip ve urganları,
tarhana, erişte, mantı gibi ürünleri işyeri açmaksızın
satanlardan bu ürünleri, pazar takibi suretiyle
satılması ile ticari, zirai veya mesleki faaliyetleri
dolayısıyla gelir ve kurumlar vergisi mükellefi
olanların düzenledikleri hariç olmak üzere; düzenlenen
kermes, festival, panayır ile kamu kurum ve
kuruluşlarınca geçici olarak belirlenen yerlerde
satanlar yararlanmaktadır.
01/10/2008 tarihinden önce; 506, 1479, 2925, 2926 ve
5434 sayılı kanunlara göre sigortalı/iştirakçi olarak
tescilleri yapılmış olup zorunlu sigortalıkları ya da
isteğe bağlı sigortalılıkları sona eren kadın
sigortalılar ile 01/10/2008 tarihinden önce 506 ve 1479
sayılı kanunlara tabi olarak isteğe bağlı sigortaya prim
ödeyen kadınların geçici 16'ncı madde hükümlerinden
yararlanmak istemeleri halinde durumlarının anılan
maddedeki şartlara uyup uymadığı vergi dairelerinden
getirecekleri yazılardan belirlenebileceği gibi doğrudan
bu talepler sosyal güvenlik kontrol memurlarına intikal
ettirilerek düzenlenecek rapora göre de
belirlenebilecektir. Bu çerçevede aşağıdaki şekilde
işlem yapılacaktır.
01/10/2008 tarihinden önce 506, 2925 ve 5434 sayılı
kanunlara göre sigortalı/iştirakçi olarak tescilleri
yapılmış olan kadınlardan, sigortalılıkları 01/10/2008
tarihinden önce sona erenlerden geçici 16'ncı madde
hükmünden yararlanmak isteyenler "İsteğe Bağlı Sigorta
Giriş Bildirgesi" ve vergi dairesinden aldıkları
yazılarla birlikte müracaat edeceklerdir.
Bu durumda olan sigortalıların vergi dairesinden
aldıkları yazılarla müracaat etmeleri halinde "İsteğe
Bağlı Sigorta Giriş Bildirgesi" ile de müracaat etmeleri
sağlanacak, isteğe bağlı sigortalılıkları bildirgenin
kurum kayıtlarına intikal ettiği tarihi takip eden
günden itibaren başlatılacak, bu tarih itibariyle de
primleri geçici 16'ncı madde kapsamında ödenecektir.
www.muhasebenet.net
5510 sayılı kanunun geçici 16'ncı maddesi ile getirilen
düzenlemeden yararlanan kadın isteğe bağlı
sigortalıların 193 sayılı kanunun 9'uncu maddesinin
üçüncü fıkrası gereğince ticari, zirai veya mesleki
kazanç dolayısıyla gerçek usulde gelir vergisine tabi
olmaları ya da gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerine
bağlılık arz edecek şekilde çalışmaları halinde esnaf
muaflıkları sona ereceğinden geçici 16'ncı madde
hükümlerinden yararlandırılmayacaklardır.
Gelir vergisinden muaf olan kadın sigortalılara ilişkin
işlemler "sgknet, Sigortalama İşlemleri" programı
aracılığıyla yapılacaktır.
İbrahim IŞIKLI
SOSYAL GÜVENLİK VE İŞ HUKUKU
Dünya/10.06.2009
www.muhasebenet.net |
