|
Vergi inceleme
elamanlarına açık mektup
Değerli dostlar,
Yüz yüze, tek tek sizlere mükelleflerin söylemekte
güçlük çektiği bazı hususları eski bir meslek mensubu
olmamın da verdiği haleti ruhiye ile paylaşayım istedim.
1. Defter ve belgeleri teslim alırken tutanak
Değerli dostlar, mükellefler sizden teslim ettikleri
defter ve belgeler için teslim tutanağı istemekten
çekiniyor. Çünkü tutanak talep ettiğinde
terslenebiliyor.
Oysa böyle bir talebe gerek olmaksızın teslim edilen
belgelerin bir teslim tutanağına bağlanması doğal akış
içinde talep olmaksızın sağlanmalı.
www.muhasebenet.net
Sadece şu an incelemekte olduğunuz şirketlerin kaçı için
bu tutanağı tanzim ettiniz?
2. İncelemeye başlarken tutanak
Son zamanlarda giderek oturduğunu düşündüğümüz bu konuda
da halen uygulamada standart bir yaklaşım görmüyoruz.
Oysa yasada, incelemeye başlarken inceleme konusunun
mükellefe izah edilmesi gereği ifade ediliyor.
3. Bilgi isteme yazıları
Değerli dostlar gerek inceleme sırasında, gerekse
inceleme dışında istenen bilgiler bazen işletmelerde
büyük iş yükleri yaratıyor. Bu durum yanlış anlaşılır
endişesi ile sizlere seslendirilemeyebiliyor.
Bazen çok kısa zamanda, art arda, oldukça yüklü
(hazırlığı zaman gerektiren) bilgi isteme yazılarıyla
karşı karşıya kalıyoruz.
4. Tutanak taslağını paylaşmama
Sık rastladığımız en önemli sorun tutanak alınması
aşamasında karşımıza çıkıyor. Tutanakta defter
belgelerde yer alan hususların teyidi (adeta fotoğraf
çekme) olduğu müddetçe sorun yok. Ama çoğu zaman
tutanaklarda mükellefe sorulan sorulara ve mükellef
tarafından konuya ilişkin yapılan açıklamalara da yer
veriliyor. İşte mesele bu açıklamalarda yaşanıyor. Böyle
bir açıklama isteniyorsa hangi sorular yöneltilecekse
önceden paylaşılırsa mükellef de hazırlanır ve cevabını
sunar.
Kısa bir zaman diliminde, sorulara muhatap edip,
cevaplar alıp, sonrasında da bu cevapları inceleme
raporunda dayanak olarak kullanıyor olmanın hukukiliği
tartışılır geliyor.
Bırakın soru ve anında alınmaya çalışılan cevapları,
bazen defterlere dayandırılan bilgilerde de tutanak
tanzimi sırasında kısa zaman diliminde kontrol
edilemediğinden hatalar çıkabiliyor.
5. YK başkanı ile görüşme ısrarı
Değerli dostlar, bazen incelemeye başlanırken "patronu
veya yönetim kurulu başkanını göreceğim" ısrarı ile de
karsılaşabiliyoruz.
Büyük bir şirketse YK başkanının konuyla ilgili bir
bilgisi ve ilgisi, hatta yetkisi olmuyor. Haliyle de
adamlar görüşmekten çekiniyor ve konuyla ilgili yetkili
ve bilgili şirket yetkililerinin muhatap olmasını
istiyorlar.
6. İncelemelerin çok zaman alması
Değerli dostlar, biliyorum ki üzerinizdeki iş yükü
fazla. Bu nedenle de daha ziyade zaman aşımlı işlere
odaklanıyor ve bu nedenle de incelemeleri süratle
neticelendiremiyorsunuz.
Mükellef açısından bakıldığında da sürekli açık kalan
bir sorun sözkonusu. Hangi konuda nasıl bir eleştiri
geleceğini bilmeden, yıllarca belki de eleştirilecek
uygulamalara devam ederek riski artırıyor olma durumu
var.
Bu arada da eğer bir eleştiri yapılırsa her ay %2.5
aylık gecikme faizi de inceleme boyunca işlemeye devam
ediyor.
7. Konuların açıkça izah edilmemesi
Değerli dostlar, en azından bir üstte ele aldığımız konu
nedeniyle, şayet eleştiri konusu belli ise bu hususu
şirketle açıkça paylaşmakta fayda var ki en azından
inceleme dönemi boyunca hatalı uygulamasına belki son
verebilme imkanı bulsun.
8. Eleştiri bulunamazsa kabul raporu
Değerli arkadaşlar, bazen incelemenin sonucu ille
eleştiri ile bitmeliymiş gibi bir düşüncede olduğunuz
hissine kapılıyoruz. Eleştirilecek bir konu yoksa lütfen
kabul raporu yazmaktan imtina etmeyin.
9. Yerleşik uygulamalara aykırı iddialarda tutum ne
olmalı?
Değerli arkadaşlar, mükellefler için inceleme elamanı da
vergi idaresinin başka herhangi bir birimi de bir. Vergi
idaresinin yerleşik uygulamalarının aksini iddia ederken
konunun önce idari aşamada, kendi içinizde halledilmesi
yoluna gidilmesini bekliyoruz.
10. Tarhiyat öncesi uzlaşma
Tarhiyat öncesi uzlaşmalarda sıkıntı yaşanıyor. Çoğu
zaman inceleme raporu üzerinde tartışabilme imkanı
bulunamıyor. Oysa incelemeyi yapan birime daha kolay
izah edip tarhiyatla ilgili teknik konuları da
konuşabiliyor olmamız lazım.
11. Tarhiyat sonrası uzlaşmaya takınılan tavır
Tarhiyat sonrası uzlaşma müessesesinin mevcut inceleme
elemanlarının psikolojik baskısı altında kaldığını ve bu
nedenle de uzlaşma komisyonlarında müesseseyi işletme
konusunda isteksizlikler müşahede ediyoruz.
Oysa bu müessese her şeyin yargıya gitmemesi konusunda
önemli bir işlev görüyor. Bu müessesenin yıpratılmaması
gerekiyor.
12. Yargı kararlarına rağmen ısrar
Değerli arkadaşlar, yargı kararlarına rağmen bazı
konularda, o zamana kadar oluşan kararları göz ardı
ederek ısrar tavrı görüyoruz. Oysa yargı, bir konunun
oturtulmasında, bir konudaki tartışmaları sona erdirerek
uygulamaya yön vermede en önemli ayaklardan biri.
13. Bir mükellefin tüm dönemlerini incelerken haksız
rekabet yaratıyor olabilirsiniz
İncelemelerde adaletin gözetilmesi, haksız rekabete yol
açılmaması da önemli bir unsur olmalı. Bir konuda o
konuyla ilgili olabilecek tüm mükelleflere düzen getirme
gayretine girilmeli. İncelemeler, düzeni sağlama,
uygulama birliği sağlama, yanlışta ısrar edeni hizaya
getirme mantığı ile yapılıyor olmalı.
Aksi takdirde kolay matrah farkı avcılığına dönüşür ki
yararı tartışılır bir hal alır.
14. Dava dilekçelerindeki savunma ifadeleri size hakaret
değil
Bazen dava dilekçelerindeki savunmaların da incelemeyi
yapan arkadaşlarımızda rahatsızlık yarattığını müşahede
ediyoruz. Lütfen kişisel almayın. Dava aşamasındaki
savunma mükellefin can havliyle mevcut bir mali yükten
kurtulabilmek için yaptığı açıklamalar.
Zeki GÜNDÜZ
Dünya Gazetesi/09.09.2009 |
