|
Bilgisayar
teknolojisinin gelişmesi ile defter uygulaması yerini
bilgisayar sayfalarına bırakmıştır. Tabii ki bu durumda,
Vergi Usul Kanunu'nun defter tasdikine ilişkin
düzenlemelerinin sayfalar için de geçerli olması söz
konusu olmuştur.
Defter tutma zorunluluğunda olan mükellefler,
teknolojinin gelişmesi ile oluşan bu duruma göre her yıl
aralık ayında yeterince bilgisayar sayfası tasdik
ettirmekte, yıl içinde bitince de yeni sayfaları tasdik
ettirerek kullanmaktadırlar.
Ancak muhasebe kayıtları bilgisayarda yasal süre içinde
yapılmakla birlikte, sayfaya bastırılması işlemi yasal
sürede değil de yıl sonlarında yapılmaktadır. Ancak bu
defa mükellefleri bir risk beklemektedir. Buradaki temel
risk, özellikle sürekli formlu yevmiye defterinin, yani
yevmiye kayıtlarının yazdırılması için tasdik ettirilmiş
sayfa adedinin yetmemesidir. Bu yetersizlik genellikle
yıl sonunda fark edildiğinden, geçerli süresinde sayfa
tasdik ettirmek de mümkün olamamaktadır.
Bu durumdaki mükellefler çare olarak, bir yüzü tasdikli
ve basılı sayfaların, arka yüzüne çıktı almaktadırlar.
Ayrıca kayıtların tasdikli sayfaların ön yüzü yerine
yanlışlıkla arka yüzüne bastırıldığı da uygulamada
görülen bir durumdur.
Burada karşımıza çıkan sorun, sayfanın arka yüzüne
bastırılan kayıtların geçerli olup olmayacağıdır. Bir
başka deyişle, böyle bir durumda usulünce tutulmamış bir
defterden söz edilerek, yaptırım uygulanabilir mi,
örneğin KDV indirimleri reddedilebilir mi?
Bu noktada Maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğü
2.11.2003 gün ve 50774 sayılı özelgesinde görüşünü,
"yevmiye defterine yapılan kayıtların tasdikli defter-i
kebire süresince ve usulüne uygun kaydedilmesi şartıyla,
yevmiye defterinin arka sayfalarında yer alan kayıtlara
dayalı KDV indirimlerinin bu çerçevede kabulünün mümkün
olduğu" şeklinde açıklamıştır.
Bu görüş yargı tarafından da genelde ve yerinde olarak
benimsenen görüş olmakla birlikte Danıştay 7. Dairesi
görüşünü aksi yönde oluşturmuştur. Örneğin dairenin
E.2001/4619 K. 2002/167 sayı ve 21.1.2002 tarihli
kararıyla Vergi Usul Kanunu'nun 225/b maddesinin lafzını
gerekçe almak suretiyle müteharrik yapraklı yevmiye
defterinin tasdiksiz arka yüzüne yapılan kayıtlar
geçersiz kabul edilerek KDV indirimlerinin reddi yoluyla
yapılan bir tarhiyatı "diğer defterlerdeki kayıtlarla
karşılaştırılmasının yapılmadığı" gerekçesi ile iptal
eden bir vergi mahkemesi kararını bozmuştur. Daire
görüşünü, "müteharrik yapraklı yevmiye defterinin
tasdiksiz arka kısımlarına yapılan kayıtların kanuni
deftere yapılmış kayıt olarak kabulüne olanak
bulunmadığı" şeklinde açıklamıştır. Danıştay 7.
Dairesi'nin sonraki içtihatları da aynı yönde oluşmuştur
(Örnek: E. 2002/1696 K.2005/569 T.4.4.2005)
Ancak Danıştay 7. Dairesi'nin aynı yöndeki bir başka
bozma kararına karşı Denizli Vergi Mahkemesi'nce verilen
bir ısrar kararının temyizi dolayısıyla konuyu
değerlendiren Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu E.
2005/110 K.2005/177 sayı ve 17.6.2005 tarihli kararında
"müteharrik yapraklı yevmiye defterinin tasdiksiz arka
sayfalarına yapılan kayıtlarda gösterilen KDV
indiriminin, tasdikli olan diğer defterlerle
karşılaştırma yapılmaksızın kabul edilmemesinde hukuka
uygunluk bulunmadığı" sonucuna varmıştır. Danıştay 7.
Dairesi'nin bozma kararına karşı verilen bir başka ısrar
kararı dolayısıyla konuyu tekrar değerlendiren Danıştay
Genel Kurulu, E.2006/228 K.2007/57 sayı ve 26.1.2007
tarihli kararını da yine aynı yönde oluşturmuştur.
Kanaatimizce gerek yasa hükümlerinin gerekse
müesseselerin, sadece lafzi açıdan ve mükellefi
cezalandıracak şekilde yorumlanması gerekmez. Aynı
zamanda hükümlerin konuluşundaki maksadın ve amacın da
göz önünde bulundurulması gerekir. Konuya bu açıdan
bakıldığında, tasdik işleminin oluşturulmasındaki
amacın, sayfanın değiştirilmesini önlemeye yönelik
olduğu anlaşılmaktadır. Bu amaç, sayfanın bir yüzünün
tasdiki ile de zaten gerçekleşmektedir.
Kaldı ki, Vergi Usul Kanunu'nda defter yaprağının sadece
bir yüzünün kullanılabileceğine ilişkin veya arka yüzün
kullanımının yasaklandığına dair bir hüküm yoktur.
Kanunun müteharrik yapraklı defterin tasdikini
düzenleyen 225/b maddesi, sayfanın değil, yaprağın
tasdikini istemektedir. Yasa koyucu, yaprağın sadece bir
yüzünün kullanılabileceğini belirtebileceği gibi,
yaprağın her iki yüzünün de tasdikini arayabilirdi.
Buradaki yasal düzenleme yokluğunun, yasa koyucunun
yasak getirdiği şeklinde yorumlanabilmesine olanak
sağlayacak bir veri de yasada bulunmamaktadır.
Bumin Doğrusöz
Referans/09.04.2009 |
