|
Kurumlar vergisi beyannamesi ve beyanname üzerinde
yapılabilecek indirimler
Bilindiği gibi kurumların bir
yıl içinde elde ettikleri ve izleyen yılın nisan ayında
beyan edecekleri kurum kazançları esas itibariyle kanuni
defterlerinde yer alan kayıtlar esas alınarak
belirlenir. Ancak bazı indirimler sadece kurumlar
vergisi beyannamesi üzerinde gerçekleştirilebilir.
Kurumlar Vergisi Kanunu'nun "Diğer İndirimler" başlıklı
10.maddesinde yer alan; bu indirimler: Ar-Ge indirimi,
sponsorluk harcamaları, bağış ve yardımlar olarak
sayılabilir.
Kurum vergisi matrahının tespitinde; kurumlar vergisi
beyannamesi üzerinde ayrıca gösterilmek şartıyla ve
kanundaki sırasıyla kurum kazancından
indirilebilecektir. Bu indirimler, esasen, Ar-Ge
indirimi dışında kazancın bulunması halinde beyanname
üzerinden indirim konusu yapılan ve kazancın yetersiz
olması halinde sonraki yıllara devredilemeyen
indirimlerdir.
Ar-Ge indirimleri
Mükelleflerin, münhasıran yeni teknoloji ve bilgi
arayışına yönelik araştırma ve geliştirme faaliyetleri
çerçevesinde, işletmeleri bünyesinde 2008 hesap
döneminden itibaren yaptıkları harcamaların %100'ü
(01/01/2008-31/03/2008 döneminde bu oran %40 idi) kurum
kazancının tespitinde Ar-Ge indirimi olarak dikkate
alınabilecektir. 2008 hesap dönemine ilişkin olarak,
birinci geçici vergi döneminde yapılan araştırma
geliştirme harcamaları üzerinden %40 oranında Ar-Ge
indirimi hesaplanması gerekmekte olup ikinci ve müteakip
geçici vergi dönemlerinde ise birinci geçici vergi
döneminde yapılan harcamalar da dahil olmak üzere,
yapılan araştırma ve geliştirme harcamalarının toplamı
üzerinden %100 oranında Ar-Ge indirimi hesaplanması
gerekmektedir. Öte yandan, daha önceki hesap
dönemlerinde gerçekleştirilen araştırma ve geliştirme
harcamaları üzerinde ise %40 oranında Ar-Ge indirimi
hesaplanacaktır.
Araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) faaliyeti, bilim ve
teknolojinin gelişmesini sağlayacak yeni bilgileri elde
etmek veya mevcut bilgilerle yeni malzeme, ürün ve
araçlar üretmek, yazılım üretimi dahil yapılan düzenli
çalışmaları ifade etmektedir.
Bir faaliyetin Ar-Ge faaliyeti olup olmadığı hususu 1
seri no'lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliği'nin ilgili
bölümünde yer alan esaslara göre belirlenecektir.
Mükellefler Ar-Ge harcamalarının %100'ü oranında
hesaplayacakları Ar-Ge indirimini, beyanname üzerinden
hesaplanan kurum kazancından indirebileceklerdir. Ar-Ge
indirimi tutarı, Ar-Ge faaliyetine başlandığı andan
itibaren hem yıllık beyannamede hem geçici vergi
beyannamelerinde uygulanabilecektir. Hesaplanan Ar-Ge
indirimi tutarı, mükellefler tarafından yıllık kurumlar
vergisi beyannamesi ile geçici vergi beyannamesinin
ilgili satırlara yazılarak kazançtan indirilecektir.
İlgili dönemde kazancın yetersizliği nedeniyle indirim
konusu yapılamayan Ar-Ge indirimi tutarı sonraki hesap
dönemlerine devredebilir.
Alanında uzman kuruluşlarca hazırlanan "Ar-Ge Proje
Değerlendirme Raporu" nun olumsuz olması halinde, Ar-Ge
indimi dolayısıyla eksik ödenen vergilerle ilgili olarak
gerekli tarhiyat yapılır..
5746 sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin
Desteklenmesi Hakkında Kanun kapsamındaki indirim,
istisna, destek ve teşviklerden yararlananlar; GVK'nın
89.maddesinin birinci fıkrasının (9) numaralı bendi,
KVK'nın 10.maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi ve
5084 sayılı Yatırımların ve İstihdamın Teşviki ile Bazı
Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun'un aynı
mahiyetteki hükümlerinden ayrıca yararlanamazlar.
Mükellef ilk aşamada tercih hakkını kullanmalıdır.
Mükellef tarafından geçici vergi döneminde yapılan
tercih dönem sonu itibariyle yapacağı tercih yerine
geçer.Yapılan seçime göre kurumlar vergisi
beyannamesinin ilgili satırı doldurulmalıdır.
Sponsorluk harcamaları
3289 sayılı Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğünün Teşkilat
ve Görevleri Hakkında Kanun ile 3813 sayılı Türkiye
Futbol Federasyonu Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun
kapsamında yapılan sponsorluk harcamalarının; bu
kanunlar uyarınca tespit edilen amatör spor dalları için
tamamı, profesyonel spor dalları için %50'si kurumlar
vergisi matrahının tespitinde, beyan edilen kurum
kazancından indirilebilir.
Sponsorluk harcamaları, ticari kazancın elde edilmesi
ile doğrudan ilişkili olmayan veya ilişkisi ölçülemeyen,
sosyal amacı öne çıkan harcamalar olup ticari kazancın
elde edilmesi ile doğrudan ilişkili olan reklam
harcamalarından farklılık arz etmektedir.
Sponsor olan kurumun adının anılması koşuluyla,
- Resmi spor organizasyonları için yapılan saha, salon
veya tesis kira bedelleri,
- Sporcuların iaşe, seyahat ve ikamet giderleri,
- Spor malzemesi bedeli,
- Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğünün uygun göreceği spor
tesisleri için yapılan ayni ve nakdi harcamalar,
- Sporcuların transfer edilmesini sağlayacak bonservis
bedelleri,
- Spor müsabakaları sonucuna göre sporculara veya spor
adamlarına prim mahiyetinde ayni ve nakdi ödemeler gibi
harcamalar sponsorluk harcaması olarak değerlendirilir.
Sponsorluk Yönetmeliği kapsamında ayni yada nakdi olarak
yapılan harcamalar, kurumlar vergisi mükelleflerince
harcamanın yapıldığı yılda indirim olarak dikkate
alınabilecektir.
Yukarıda kapsamı belirtilen sponsorluk harcamalarının
indirimi için söz konusu beyannamelerin ekinde herhangi
bir belgenin ibraz zorunluluğu bulunmamaktadır.
Gerçek ve tüzel kişiler, süresiz bir şekilde sponsor
olamayacakları gibi; bunların herhangi bir şekilde vergi
borçları da bulunmamalıdır. Bu nedenle kurumların
sponsor olabilmeleri için bağlı bulundukları vergi
dairesine müracaat ederek, vergi borcu olmadığına dair
bir yazı almaları ve yapılan sponsorluk sözleşmesinin
bir örneğini ilgili vergi dairesine vermeleri gerekir.
Kurum kazancının %5'i ile sınırlı bağış ve yardımlar
Genel ve özel bütçeli kamu idarelerine, il özel
idarelerine, belediyelere, köylere Bakanlar Kurulunca
vergi muafiyeti tanınan vakıflara ve kamu yararına
çalışan dernekler ile bilimsel araştırma ve geliştirme
faaliyetinde bulunan kurum ve kuruluşlara makbuz
karşılığında yapılan bağış ve yardımların toplamının o
yıla ait kurum kazancının %5'ine kadar olan kısmı,
kurumlar vergisi beyannamesinde ayrıca gösterilmek
şartıyla kurum kazancından indirim konusu
yapılabilecektir.
Bağışların makbuz karşılığı olması,karşılıksız
yapılması,sadece ilgili dönem kazancından indirilmesi ve
beyanname üzerinde ayrıca gösterilmesi gerekir.
İndirilemeyen kısım diğer yıla nakledilemez.
Kurumlar vergisi matrahının tespitinde indirim konusu
yapılabilecek bağış ve yardımların tutarı, o yıla ait
kurum kazancının %5'i ile sınırlıdır.İndirilebilecek
bağış ve yardım tutarının tespitinde esas alınan kurum
kazancı, zarar mahsubu dahil giderler ile iştirak
kazançları istisnası düşüldükten sonra, indirim ve
istisnalar düşülmeden önceki (ticari bilanço karı-
(iştirak kazançları+geçmiş yıl zararları)) tutardır.
Eğitim ve sağlık tesislerine yapılan bağışlar
Eğitim, sağlık ve bakım hizmetlerini geliştirmek ve
devam ettirmek amacıyla yapılan harcamalar kurum
kazancının tespitinde kazancın % 5 i ile sınırlı
olmaksızın, indirim unsuru olarak dikkate
alınabilecektir.
- Genel ve özel bütçeli kamu idarelerine, il özel
idarelerine, belediyelere ve köylere bağışlanan okul,
sağlık tesisi ve yüz yatak (kalkınmada öncelikli
yörelerde elli yatak) kapasitesinden az olmamak üzere
öğrenci yurdu, çocuk yuvası, yetiştirme yurdu, huzurevi,
bakım ve rehabilitasyon merkezi inşası dolayısıyla
yapılan harcamaların,
- Söz konusu tesislerin inşası için yukarıda belirtilen
kamu kuruluşlarına yapılan her türlü bağış ve
yardımların,
- Mevcut okul, sağlık tesisi ve öğrenci yurtları ile
çocuk yuvası, yetiştirme yurdu, huzurevi, bakım ve
rehabilitasyon merkezlerinin faaliyetlerini devam
ettirebilmeleri için yapılan nakdi ve ayni bağış ve
yardımların tamamı kurumlar vergisi matrahının
tespitinde indirim konusu yapılabilecektir.
Ayrıca,sözü edilen tesislerin yapımı için yukarıda
sayılan kuruluşlar dışında yer alan kamuya yararlı
dernekler ile Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan
vakıflara yapılan bağış ve yardımlar ise o yılki kurum
kazancının %5'i ile sınırlı olmak üzere bu kapsamda
indirim konusu yapılabilecektir.
Kültür ve turizm amaçlı bağış ve yardımlar
Genel ve özel bütçeli kamu idareleri, il özel idareleri,
belediyeler ve köyler, Bakanlık Kurulu'nca vergi
muafiyeti tanınan vakıflar ve kamu yararına çalışan
dernekler ile bilimsel araştırma ve geliştirme
faaliyetinde bulunan kurum ve kuruluşlar tarafından
yapılan veya Kültür ve Turizm Bakanlığı'nca desteklenen
yada desteklenmesi uygun görülen;
- Kültür ve sanat faaliyetlerine ilişkin ticari olmayan
ulusal veya uluslar arası organizasyonların
gerçekleştirilmesine,
- Ülkemizin uygarlık birikiminin kültürü, sanatı,
tarihi, edebiyatı, mimarisi ve somut olmayan kültürel
mirası ile ilgili veya ülke tanıtımına yönelik kitap,
katalog broşür, film, kaset, CD ve DVD gibi manyetik,
elektronik ve bilişim teknolojisi yoluyla üretilen de
dahil olmak üzere görsel, işitsel veya basılı
materyallerin hazırlanması, bunlarla ilgili derleme ve
araştırmaların yayınlanması, yurt içinde ve yurt dışında
dağıtımı ve tanıtımının sağlanmasına,
- Yazma ve nadir eserlerin korunması ve elektronik
ortama aktarılması ile bu eserlerin Kültür ve Turizm
Bakanlığı koleksiyonuna kazandırılmasına,
- Kurtarma kazıları, bilimsel kazı çalışmaları ve yüzey
araştırmalarına, KVKda belirtilen diğer çalışmalara
ilişkin harcamalar ile makbuz karşılığı yapılan bağış ve
yardımların %100'ü kurumlar vergisi matrahının
tespitinde indirilebilecektir.
Bu çerçevede yapılacak bağış ve yardımlar için bağış
yapılan projenin Kültür Bakanlığı tarafından
desteklendiği veya desteklenmesinin uygun görüldüğüne
ilişkin ilgili Bakanlığın yazısının kurumlar vergisi
beyannamesi ekinde veya ayrıca bağlı bulunulan vergi
dairelerine verilmesi gerekmektedir.
Doğal afetlere ilişkin bağış ve yardımlar
Bakanlar Kurulu'nca yardım kararı alınan doğal afetler
dolayısıyla Başbakanlık aracılığı ile makbuz
karşılığında yapılan ayni ve nakdi bağışların tamamı
kurum kazancından indirilebilecektir.
Özel kanunlarda öngörülen bağış ve yardımlar
Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin dönem
kazancından indirilebileceği bağış ve yardımlarla ilgili
olarak diğer kanunlarda da özel hükümler bulunmaktadır.
Bu bağışların da, uygulama birliği açısından diğer
bağışlar gibi beyanname üzerinden indirim konusu
yapılması uygun olacaktır.
Bunların başlıcaları: 222 sayılı ilköğretim ve Eğitim
Kanunu'nun 76. maddesi uyarınca nakit olarak yapılan
bağışlar, 278 sayılı kanunun 13. maddesi uyarınca
Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu'na yapılan
nakdi bağışlar, 2547 sayılı Yüksek Öğretim Kanunu'nun
56/1. maddesine göre yapılacak nakdi bağışlardır.
Yukarıda sayılan kurumlara yapılan ayni bağışlar KVK'nın
mükerrer 10/-c maddesindeki esaslara göre (dönem
kazancının %5'i ile sınırlı olarak) indirilir.
2828 sayılı kanun uyarınca, Sosyal Hizmetler ve Çocuk
Esirgeme Kurumu'na kanunun 20/b maddesi uyarınca
yapılacak nakdi ve ayni bağışlar, 3294 sayılı Sosyal
Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanun ile oluşturulan
fona, kanunun 9. maddesi uyarınca yapılan nakdi ve ayni
yardımlar, 3388 sayılı kanunun 3. maddesi uyarınca Türk
Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı'na yapılacak
nakdi ve ayni bağışlar, 7269 sayılı Umumi Hayata Müessir
Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerde Yapılacak
Yardımlara Dair Kanun'un 45. maddesine göre milli veya
mahalli yardım komitelerine (kriz masalarına) yapılacak
nakdi ve ayni yardımların tamamı (sayılanlar dışında
bazı kanunlarda da hükümler mevcuttur) o yıl kazancından
indirilebilir.
Bu kanunlar uyarınca yapılacak bağış ve yardımlar %5'lik
sınıra tabi olmaksızın, dönem kazancının yeterli olması
kaydıyla doğrudan dönem kazancından indirilebilmektedir.
Dönem kazancının yeterli olmadığı durumlarda, söz konusu
bağışlar zarar artırıcı unsur olarak dikkate alınamaz.
Akif AKARCA
Dünya/09.04.2009 |
