|
Vergide borç takip
sistemi kuruluyor
Gelir İdaresi Başkanlığı, vergi ve diğer kamu
alacakların erken tespiti için ''Borç Takip ve
Değerlendirme Sistemi'', alacakların zamanında ödenmesi
için de ''Cebri Tahsilat Sistemi'' kuruyor.
Gelir İdaresi Başkanlığı'nca 2009-2013 döneminde hayata
geçirilecek düzenlemelerin yer aldığı ''Stratejik Plan''
belli oldu.
Stratejik Plan'ın girişinde Maliye Bakanı Kemal Unakıtan
ile Gelir idaresi Başkanı Mehmet Akif Ulusoy'un
değerlendirmelerine yer verildi.
Unakıtan, 2009-2013 dönemini kapsayan Stratejik Plan'da
katılımcılık, hesap verilebilirlik, saydamlık,
vatandaş-müşteri odaklılık ve toplam kalite yaklaşımıyla
hareket edildiğini, bu süreçte vergi bilincinin
güçlendirilip, giderlerin finansmanında kamuoyunun
gönüllü katılımının sağlanmasının hedeflendiğini
belirtti.
Ulusoy da, ''önümüzdeki 5 yıllık dönemin yol haritası''
olarak nitelendirdiği Plan döneminde gelir
politikalarında adalet ve tarafsızlık içinde yüksek
katılımlı hizmeti amaçladıklarını ifade etti.
İŞTE PLAN HEDEFLERİ
Gelir İdaresi Başkanlığının Stratejik Planı ile 4 yıl
içinde hayata geçirilmesi planlanan bazı düzenlemeler
şöyle:
-Vergi ve diğer yükümlülüklerin zamanında ödenmesini
sağlamak amacıyla etkin bir ''cebri tahsilat sistemi''
oluşturulacak. Yükümlülüklerin zamanında yerine
getirilmesini sağlamak amacıyla, vergisini zamanında
ödemeyenler tespit edilecek ve süresinde ödenmeyen vergi
ve cezaların cebren tahsilini sağlayacak sistemler
oluşturulacak. Bu amaçla gerekli teknolojik yatırımlar
tamamlanacak.
Cebri tahsilat sürecinin hızlandırılması için amme
borçlusunun gayrimenkul ve motorlu taşıt bilgileri
öncelikli olmak üzere tüm mal varlığına ilişkin
bilgilere elektronik ortamda ulaşılabilmesi için ilgili
kurumlarla işbirliği yapılacak.
Hacizli malların satışının kısa sürede
gerçekleştirilmesine yönelik çalışmalar da yürütülecek.
-Borç Takip ve Değerlendirme Sistemi kurulacak. Kamu
alacaklarının takibinin gecikmeksizin sağlanması için
sorunun erken tespitine yönelik bilgi teknolojisi
temelli analiz ve takip sistemi oluşturulacak. Bu amaçla
merkezde kurulan Borç Takip ve Değerlendirme Birimi ile
koordineli olarak çalışmak üzere yerel düzeyde de Özel
Borç Takip ve Değerlendirme Birimleri oluşturulacak.
CEZA SİSTEMİ YENİDEN DÜZENLENECEK
-Tahsilat birimlerinin hedeflerinin açık olarak
belirlenmesi, performanslarının düzenli olarak izlenmesi
ve değerlendirilmesine yönelik sistemin etkinliği
artırılacak. Vergi dairelerinin borç takip ve
tahsilatlarını izlemek üzere oluşturulan veri tabanı
geliştirilecek.
-E-ticareti kavramaya yönelik denetim teknikleri
geliştirilecek ve bu çerçevede uluslararası
deneyimlerden yararlanmak üzere çalışmalara başlanacak.
-Vergi ceza sistemi rasyonelleştirilecek.
Yükümlülüklerini zamanında ve tam olarak yerine
getirmeyen mükelleflere vergi mevzuatı çerçevesinde
uygulanan cezaların caydırıcılığının artırılması ve
vergi ceza sisteminin gerek yeterliliği, gerek
sistematiği ve gerekse uygulanabilirliği açısından
geliştirilmesine yönelik çalışmalarda bulunulacak.
-Denetim performansı ve sonuçlarının düzenli olarak
izlenmesi ve değerlendirilmesine yönelik sistem
güçlendirilecek. Bu amaçla vergi denetimlerinin
etkinliği ölçmek için denetim performansı düzenli
izlenecek. Denetlenecek mükelleflerin seçiminde
kullanılan risk analizinin de iyileştirilmesine ve
denetlenecek mükelleflerin seçimindeki isabet oranının
artmasına katkı sağlanacak.
VERİ AMBARI GÜÇLENDİRİLİYOR
-Veri Ambarının kapasitesi genişletilecek. Ekonomik
olayların gerçek kişiler ve kurumlar için kimlik
numarası altında izlenmesini ve bu bilgilerin denetim
birimlerince etkin şekilde kullanılmasını sağlamak üzere
oluşturulan Veri Ambarı güçlendirilecek.
-Mükelleflerin yasal kayıtlarının elektronik ortam
aracılığıyla vergi denetim elemanlarına aktarımına imkan
veren özel bir yazılımın kullanılmaya başlanmasıyla
incelemelere hız ve etkinlik kazandırılacak.
-Vergi denetimi ilke ve standartları geliştirilecek.
Kanunların doğru, tarafsız ve tutarlı şekilde
uygulanmasını sağlamak amacıyla denetim elemanları
ulusal ve uluslararası denetim ilke ve standartları,
uluslarararası ekonomik ve finansal ilişkiler ile
ekonomik enstrümanlar ve bunların vergilendirilmesi
konularında gelişen teknoloji de dikkate alınarak
eğitime tabi tutulacak.
-İncelenecek mükelleflerin seçiminde kullanılan risk
analizine dayalı model geliştirilecek. Gelir idaresi
Başkanlığı bünyesinde Merkezi Risk Analizi Sistemi
kurularak, riskli alanlar, sektörlerin ekonomik
potansiyeli, karlılık oranları, mükelleflerin vergi
uyumu gibi kriterler dikkate alınarak tespit edilecek en
uygun müdahale yöntemleri geliştirilecek ve vergi
denetim gücünün etkinliği artırılacak.
Bununla birlikte inceleme elemanları tarafından ileride
yapılacak vergi incelemelerinde değerlendirilmek ve
yüksek oranda vergi kayıp ve kaçağı bulunan sektörler
ile incelenecek mükelleflerin seçiminde yararlanılmak
üzere hammadde giriş kanalları, üretim safhaları,
pazarlama ve dağıtım kanalları gibi daha ayrıntılı
veriler toplanacak. Bu veriler yoluyla dikey ve yatay
denetim tekniklerinin geliştirilmesi sağlanacak ve
mükelleflerin vergiye uyumlarına ilişkin eğilimlerinin
izlendiği bir sistem oluşturulacak.
KAYITDIŞI EKONOMİ
-Kayıtdışı ekonominin büyüklüğü ölçülerek sektörel
dağılımlar ve sebepleri tespit edilecek. Bu kapsamda
vergi kayıp ve kaçağının boyutu ile niteliği çeşitli
yöntemlerle düzenli olarak araştırılacak, vergi kayıp ve
kaçağının yoğun olduğu sektörler belirlenecek, sebepleri
tespit edilerek gerekli önlemler alınmak suretiyle kayıt
dışının yaratmış olduğu haksız rekabetin önüne
geçilecek.
-Vergi açığı düzenli olarak ölçülecek. Kayıtdışı
ekonomiyle doğrudan ilişkili olan vergi açığının yıllar
itibariyle değişiminin niteliği ve niceliğini ölçülecek
ve buna uygun tedbirler alınacak.
Uygun tedbirleri belirlemek amacıyla sektörler
itibariyle kayıt dışının özellikleri araştırılacak ve
sektörel veri analizleri yapılacak.
-Mükelleflerin uyum konusundaki davranış eğilimlerinin
tespit edildiği ve risk faktörlerine göre denetlenmek
üzere seçildiği bir sistem kurulacak.
-Ekonominin makro ve mikro boyutuyla izlenmesi ve analiz
edilmesine yönelik fonksiyonlar geliştirilecek. Çeşitli
kurum ve kuruluşlarla (TÜİK, DPT, Hazine, üniversiteler,
uluslararası kuruluşlar) işbirliği çerçevesinde Gelir
İdaresinin ihtiyaç duyduğu makro ve mikro bazda ekonomik
vergiler temin edilerek, bunların vergisel boyutunun
analiz edilmesi sağlanacak.
Vergi veya diğer Mali Kanunlarda yer alan her türlü
istisna, muafiyet ve indirimlerin maliyetlerini ölçmek,
ekonomik ve sosyal etkilerini analiz etmek üzere
çalışmalara devam edilecek.
GÜÇLÜ VE ZAYIF YÖNLER
Stratejik planda gelir idaresinin güçlü ve zayıf yönleri
ile sisteme yönelik tehditler de ortaya kondu.
''Çalışanların ücret ve başka beklentilerinin
karşılanamaması sebebiyle çalışan devir hızı yüksekliği,
denetimde etkinliğin ve koordinasyonun zayıf olması,
klasik yönetim anlayışından uzaklaşılamaması ve ekip
çalışması konusundaki yetersizlikler', sistemin zayıf
yönleri, ''kayıtdışı ekonomi, uluslararası haksız vergi
rekabeti, ekonomik dalgalanmalar, vergi bilinci
eksikliği ile vergi sisteminin adil olmadığı ve toplanan
vergilerin yerinde kullanılmadığına dair yaygın kanaat''
sistemi tehdit eden unsurlar olarak sıralandı.
Gözlem/09.01.2009 |
