|
Evlatlığıma aylık
bağlanır mı?
Soru: Sadettin Bey benim eşim 8 yıl önce vefat etti.
Kendisi SSK emeklisiydi ve dolayısıyla bana dul aylığı
bağlandı. Eşim ve benim evliğimizden çocuğumuz olmadı.
Eşimin vefatından sonra ben yetiştirme yurdundan bir kız
çocuğu aldım ve evlat edindim. Şimdi benim öğrenmek
istediğim, eşimden bana bağlanan dul aylığı yanında şu
an evlatlığım olan kız çocuğuna da yetim aylığı bağlanır
mı? Yahut da ben vefat ettiğim takdirde şu an almakta
olduğum dul aylığı evlatlığıma kalır mı? Bu konuyu pek
çok kişiye sorduğum halde tatmin edici bir cevap
alamadım. Cevabınız için şimdiden teşekkür ediyorum.
Cevap: sonradan evlatlık edinilen çocuklara yetim aylık
bağlanması gerek eski SSK mevzuatında gerekse yeni SGK
mevzuatında bazı şartlara bağlanmış durumda. 5510 Sayılı
Kanunun 34. maddesinde, "Sigortalı tarafından evlât
edinilmiş, tanınmış veya soy bağı düzeltilmiş veya
babalığı hükme bağlanmış çocukları ile sigortalının
ölümünden sonra doğan çocukları, bağlanacak aylıktan
yukarıda belirtilen esaslara göre yararlanır." hükmü yer
almaktadır. Bu hükümden hareketle evlatlıklara hangi
şartlarla yetim aylığı bağlanabileceğini
sıralayabiliriz;
· Evlatlık alınan çocuğun bizzat sigortalı tarafından
(yani eşiniz tarafından) evlat edinilmiş olması,
· Yetim aylığı bağlanacak çocuğun baba tarafından
tanınmış veya soy bağı düzeltilmiş ya da babalığı hükme
bağlanmış olması,
· Ya da sigortalının kendi çocuğu olup da vefatından
sonra doğmuş olması,
gerekiyor.
Burada saydığımız birinci maddedeki hüküm, evlatlığın
bizzat sigortalı tarafından yani eşiniz tarafından evlat
edinilmiş olması şartını koştuğu için, evlatlığınıza
eşinizden dolayı yetim aylığı bağlanmayacaktır.
Dolayısıyla ne şu an sizinle birlikte yetim aylığı
alması ne de sizin vefatınızdan sonra size verilen dul
aylığının ona kalması söz konusu olmaz. Ancak siz bir
şekilde eşiniz üzerinden değil de kendi sigortalılığınız
dolayısıyla emekli aylığına hak kazanırsanız, size
bağlanan o aylık, vefatınız sonrasında evlatlığınıza
kalacaktır.
Eşimi nasıl emekli edebiliriz?
Soru: Sadettin Bey merhaba, eşim; 16.06.1967 doğumlu ve
1986 yılında ilk sigorta girişi var. Toplam 1060 gün
prim ödemiştir. Yaklaşık 18 yıldır hiçbir sosyal
güvenlik kurumuna prim ödememektedir. Sorum şu; eşimin
emekli olabilmek için kaç gün daha prim ödemesi
gerekmekte ve nasıl bir yol izleyerek eksik günleri
tamamlamalıdır? Vereceğiniz bilgilere şimdiden çok
teşekkür ederim.
Cevap: Ahmet Bey, eşinizin sigorta başlangıcı 23 Mayıs
1986 tarihinden önce ise var olan primini 5075 güne
tamamlayarak emekli olacak. Eğer sigorta başlangıcı bu
tarihten sonra ise 5150 prim gününü doldurması
gerekiyor. Öte yandan 3600 günü doldurup, yaş haddinden
emeklilik için 58 yaşını doldurmayı da bekleyebilir.
Fakat prim öderken isteğe bağlı sigortalı olarak değil,
bir işyerinden 4/a'lı (SSK) olarak prim ödemesi gerekir.
Zira SSK'nın isteğe bağlı sigortası 1 Ekim 2008 tarihi
itibariyle sona erdiğinden, bundan sonra ödenen isteğe
bağlı primler kişileri Bağ-Kur şartlarıyla emekli
etmektedir.
Açık altın madeni işyerinden erken emekli olabilir
miyiz?
Soru: Sadettin Bey, açık altın madeninde kimyasallarla
uğraşanların (kostik, siyanür, asit) erken emeklilik
hakkı var mı? Varsa biz bu kapsamın içinde olup
olmadığımızı nasıl öğreneceğiz? Şimdiden teşekkür ederim
verdiğiniz bilgiler için. İsimsiz
Cevap: Değerli okurum, maden işyerinin yer altı
işyerlerinde çalışıyorsanız zaten fiili hizmet zammı
kapsamındasınız ve erken emeklilik şartlarına tabisiniz.
Ancak maden işyerinin yer üstü kısmında çalışıyorsanız
erken emeklilik hakkınız bulunmuyor. Dilerseniz
bulunduğunuz ildeki SGK müdürlüğüne dilekçe ile başvurup
bilgi alabilirsiniz.
Sadettin ORHAN
sorhan@bugun.com.tr
Bugün/08.10.2009 |
