Sıfır bedelli fatura veya ticari teamülleri
aşan
iskonto
Değerli okurlar, bilindiği
üzere faturalardaki yüksek iskontolar veya "0" (sıfır)
bedelli mal teslimleri öteden beri KDV açısından sorun
teşkil etmektedir. Bazen incelemelerde faturalardaki
iskonto oranı %50'yi aştığında problem çıkabilmektedir.
Buna mukabil mali idarenin geçmişte bazı sektörlerde
faturada gösterilen %90 küsurluk iskontonun ticari
teamüle uygun olduğu ve KDV'ye tabi tutulamayacağı
yönünde verilmiş görüşleri olduğu bilinmektedir.
Piyasada;
- Mal fazlası
- Ciro primi,
- Miktar iskontosu,
- Satış primi,
- Hasılat primi,
- Hasılat iskontosu,
- Dönem sonu iskontosu
vb. adlarda çok sayıda "iskonto" uygulandığı müşahade
edilmektedir.
Mali idare bu tür faturada satış anında gösterilmeyip
sonradan verilen iskontoların/ödemelerin KDV'ye tabi
olduğu görüşündedir.
Konuya ilişkin yeni bir muktezayı da sizlerin bilgisine
sunuyorum.
"TC Gelir İdaresi Başkanlığı
… Vergi Dairesi Başkanlığı
İlgi: ../../2009 tarihli dilekçeniz.
İlgi dilekçenizde; satışlarınızı artırmak amacıyla
…kampanya yapmayı düşündüğünüzü, şirketiniz tarafından
belirlenecek kampanya koşulları çerçevesinde, …larının;
…lerin kendilerinden yapacakları belirli oranlardaki
alımlarına karşılık aylık bazda (belirli bir dönemde)
bedelsiz olarak ürün teslim edecekleri ve şirketinizce,
…bedelsiz olarak teslim ettikleri ürün miktarı kadar
bedelsiz ürün teslimatı yapılacağı belirtilerek,
…bedelsiz olarak teslim edilecek ürünlerin sevk
irsaliyesi ve sıfır bedelli fatura düzenlenmek suretiyle
katma değer vergisi hesaplanmaksızın
belgelendirilmesinin mümkün olup olamayacağı
hususlarında tereddüt oluştuğundan başkanlığımız
görüşünün sorulduğu anlaşılmaktadır.
Bilindiği üzere; Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 25/a
maddesinde, teslim ve hizmet işlemlerine ilişkin olarak
düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen
ticari teamüllere uygun miktardaki iskontoların, katma
değer vergisi matrahına dahil olmayacağı hükme
bağlanmıştır.
Buna göre; malın teslimine ve hizmetin yapılmasına
ilişkin olarak düzenlenecek faturalarda, ticari
teamüllere uygun olarak ayrıca gösterilen iskontolar,
katma değer vergisi matrahına dahil olmayacaktır. Diğer
bir anlatımla faturanın düzenlenmesini gerekli kılan
işlem ve bu işleme bağlı olarak yapılan iskontonun aynı
faturada yer alması şartına bağlı olarak iskonto, katma
değer vergisi matrahına dahil edilmeyecektir.
Konuya ilişkin olarak yayımlanan 26 Seri Numaralı Katma
Değer Vergisi Genel Tebliği'nin; "Fatura ve Benzeri
Belgelerde Ayrıca Gösterilmeyip, Yıl Sonlarında, Belli
Bir Dönem Sonunda ya da Belli Bir Ciro Aşıldığında
İskontolarda Durum" başlıklı L/2 bölümünde;
"Fatura ve benzeri belgelerde ayrıca gösterilmeyip, yıl
sonralarında, belli bir dönem sonunda ya da belli bir
ciro aşıldığında (satış primi, hasılat primi, yıl sonu
iskontosu gibi adlarla) yapılan ödemeler ise katma değer
vergisine tabi olacaktır. Zira, bu tür bir iskonto
doğrudan satılan malla ilgili değildir. Burada söz
konusu olan iskonto, firmanın yaptığı ek bir çalışmanın
ya da çabanın sonucu olarak doğmaktadır. Dolayısıyla
yapılan iş ana firmaya karşı verilen bir hizmettir.
Çünkü, ana firma ile satıcı firma arasında düzenlenen
sözleşmeye göre (yazılı veya sözlü), satıcı firma
sözleşmenin hükümlerine uygun olarak belli bir çabayı
göstermiştir ki (belli bir hizmeti vermiştir ki) ek
ödemeye (iskontoya) hak kazanmıştır.
Bu nedenle, yukarıda belirtilen şekilde uygulanan ve
Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 4. maddesi çerçevesinde
"hizmet" kapsamına giren bu işlemlere ait iskontolar,
aynı kanunun 1/1. maddesi uyarınca vergiye tabi
tutulacaktır." denilmektedir.
Buna göre; belirli dönem veya şartların gerçekleşmesine
bağlı olarak (satış primi, hasılat primi, yıl sonu
iskontosu gibi adlarla anılan) yapılan ödemeler ciro
primi olarak değerlendirileceğinden hizmet ifasında
bulunan taraf (alıcı) bunu hizmet faturası düzenlemek
suretiyle belgelendirirken, satıcının ise yapılan
hizmetin karşılığında emsal bedel üzerinden satış
faturası düzenlemesi gerekmektedir.
Bu nedenle; şirketinizin …belirli dönemlerdeki (aylık
periyot) alışlarına karşılık bedelsiz ürün verilmesi
şeklinde gerçekleştireceği kampanya kapsamında yapacağı
bedelsiz ürün teslimleri ciro primi addedilmek suretiyle
Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 1/1'inci maddesi
kapsamında katma değer vergisi hesaplamak suretiyle
fatura ile belgelendirmesi, buna binaen hizmet ifasında
bulunan ecza depolarının da şirketiniz adına hizmet
faturası düzenlemesi gerekmektedir."
Zeki GÜNDÜZ
Dünya/08.04.2009 |