|
Ücretlerin bankadan
ödenmesi
18 Kasım 2008 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan
"Ücret, Prim, İkramiye ve Bu Nitelikteki Her Türlü
İstihkakın Bankalar Aracılığıyla Ödenmesine Dair
Yönetmelik" ile 1.1.2009 tarihinden itibaren ücretlerin
bankalar aracılığıyla ödenmesi zorunluluğu
getirilmiştir.
Yönetmeliğe göre;
İş Kanunu'na tabi işletmelerde
İşyerleri ve işletmelerinde İş Kanunu hükümlerinin
uygulandığı işverenler ile üçüncü kişiler, Türkiye
genelinde çalıştırdıkları işçi sayısının en az 10 olması
halinde, çalıştırdıkları işçiye o ay içinde yapacakları
her türlü ödemenin kanuni kesintiler düşüldükten sonra
kalan net tutarını, bankalar aracılığıyla ödemekle
yükümlüdürler.
Düzenlemede "Türkiye genelinde çalıştırılan işçi"
sayısından söz edildiğinden birden fazla işyeri veya
şubesi olan işletmelerde bu sayı, her bir işyeri
itibariyle değil, bütün bunların toplamı olarak dikkate
alınacaktır.
Basın işkolunda
5953 sayılı kanuna tabi olarak Türkiye genelinde en az
10 gazeteci çalıştıran işverenler, çalıştırdıkları
gazetecilere o ay içinde yapacakları her türlü ödemenin
net tutarını, bankalar aracılığıyla ödemekle
yükümlüdürler.
Gazeteci çalıştıran işverenler, aynı zamanda 5953 sayılı
kanun hükümleri dışında kalan ve İş Kanunu'nda "işçi"
tanımına giren kimseleri çalıştırmaları halinde,
çalıştırılan gazeteci sayısı ile işçi sayısı toplamının
en az 10 olması durumunda, çalıştırdıkları gazeteci ve
işçiye o ay içinde yapacakları her türlü ödemenin kanuni
kesintiler düşüldükten sonra kalan net tutarını,
bankalar aracılığıyla ödemekle yükümlüdürler. Bu nedenle
basın kuruluşlarında on kişinin hesabında Basın İş
Kanunu'na ve İş Kanunu'na tabi çalışanlar ayırımı
yapılmayacaktır.
Deniz işkolunda
Deniz işkolunda ise Deniz İş Kanunu'na tabi olarak
Türkiye genelinde en az 10 gemi adamı çalıştıran
işverenler veya işveren vekilleri de çalıştırdıkları
gemi adamına, o ay içinde yapacakları her türlü ödemenin
net tutarını, bankalar aracılığıyla ödemekle
yükümlüdürler. Yönetmelikle ayrıca, ücretlerin yatacağı
banka hesap numaralarının gemi adamları ile yapılacak
hizmet sözleşmelerine yazılması zorunluluğu da
getirilmiştir.
Bu yönetmeliğe göre banka aracılığıyla ödeme yapması
gereken işverenler, işyerlerinin bulunduğu yerde banka
şubesi olmaması veya çalışanlara banka aracılığıyla
ödeme yapılmasına olanak olmaması halinde ödemeleri, PTT
şubeleri aracılığıyla yapabileceklerdir.
Banka veya PTT aracılığı ile yapılacak ödemelerde,
ödemelerin niteliğinin hesabın açıklamasında
belirtilmesi de zorunlu kılınmıştır.
Bu zorunluluklar 1.1.2009'dan itibaren yürürlüğe
girmiştir. Aralık 2008 veya öncesine ait ödenmemiş
ücretlerin de 1 Ocak veya sonrasında ödenmesi halinde,
bu yönetmeliğin getirdiği zorunluluklara tabi olacaktır.
Anonim şirketlerde buradaki on kişinin hesabına,
ücretleri bordro ile ödenen yönetim kurulu üyeleri ile
denetçi ücretlerinin katılmaması gerekir. Çünkü bu
kişiler iş kanunlarına tabi olarak ve hizmet akdi ile
çalışan kişiler değildirler. Ancak ileride yanlış
yorumlar olmaması için, bu sıfattaki kişiler için ayrı
bordro düzenlenmesi yerinde bir davranış olacaktır.
Borçlar Kanunu'na tabi olarak işçi çalıştıran iş
sahiplerinin işçilere yapacakları ödemeleri bankadan
yapma zorunluluğu ise söz konusu değildir.
Çalışanlara verilecek avansların ise banka kanalı ile
verilmesi zorunluluğu bize göre söz konusu değildir.
Bu yönetmelikle getirilen zorunluluklara uymayanlara
uygulanacak yaptırımlar ise çeşitli kanunlarda farklı
farklı düzenlenmiştir.
Basın İş Kanunu'na tabi işyerlerinde ücreti banka
yoluyla ödemeyenlere, 2009 yılında, her bir gazeteci
için 1.680,- TL; Deniz İş Kanunu'na tabi işyerlerinde
ücreti banka yoluyla ödemeyenlere her bir gemi adamı
için 1.344,- TL; İş Kanunu'na tabi işyerlerinde ücreti
banka yoluyla ödemeyenlere her bir işçi ve her ay için
112,- TL yaptırım uygulanacaktır. Bu yaptırım tutarı,
her yıl yeniden değerleme oranına göre artarak
değişecektir.
Bu yönetmelik düzenlemelerini daha önce ayrıntılı olarak
irdelemiştim. Bu nedenle bu yazımda, bir hafta önce
yürürlüğe giren bu düzenlemeyi sadece hatırlatmak
istedim. Daha ayrıntılı bilgi arzu eden okurlarımız
yönetmeliğin yanı sıra gazetemizin web sayfasının arşiv
bölümünde yer alan 23 ve 26 Kasım 2008 günlü gazetede
yayımlanan yazılarımdan da yararlanabilirler.
Bumin Doğrusöz
Referans/08.01.2009 |
