|
Hayatımızı değiştirecek tüketici yasası
Sonunda AB standartlarında
tüketici haklarına kavuşuyoruz. Sanayi ve Ticaret
Bakanlığı'nın hazırladığı yeni Tüketici Kanunu taslağı,
Başbakanlığa gönderildi. Yasa pek çok yenilik içeriyor.
TBMM'de hemen yasalaşması
beklenen taslakla, tüketiciler medeni ülkelerde
uygulanan haklara sahip olacak. İşte 'süper
tüketicilere' tanınacak haklar
Tüketici için maddi tazminat hakkı: Başbakanlığa
gönderilen 33 maddelik taslağa göre, tüketicileri sık
sık yanıltan ve aldatan uygulamalar yapan satıcılarla
mücadele etmek için 'Haksız Ticari Uygulamalar Kurulu'
oluşturulacak. Ekonomik çıkarları zarar gören tüketici,
bu kurula başvurarak hakkını arayacak. Kişiler, kurul
yoluyla hem maddi hem de manevi tazminat dahi talep
edebilecek.
Bakım ve onarım koruması geliyor: Taslağa, 'ihtiyari
garanti' adında yeni bir kavram eklenirken, bu kavram,
malın veya hizmetin, ek bir masraf talep edilmeden
onarılması ya da bakımının yapılması gibi hususlarda
verilen taahhüdü ifade ediyor. Buna göre, 'ihtiyari
garanti' satış anında yazılı olarak tüketiciye
bildirilecek.
Zırt-pırt indirim kandırmacısı bitiyor: Taslakla
indirimli satışlar da düzenlenirken, buna göre, tekstil,
hazır giyim, deri ürünleri ve benzeri sektörlerde mevsim
sonu indirimli satışlar 15 Ocak -1 Mart ve 15 Temmuz-1
Eylül tarihleri arasında yapılacak. Yılın her dönemi
'büyük indirim' kisvesi adı altında tüketici
yanıltılmayacak.
Patlayan tüpten üreticisi sorumlu: Taslakla, imalatçıya
da sorumluluk yüklenirken, örneğin, bir tüpün patlaması
nedeniyle bir işyerinde işçiler zarar görürse, bu
olaydan imalatçı sorumlu tutulacak. İşçilerin, patlayan
tüpe ilişkin satım sözleşmesinin tarafı olup olmamaları
önem taşımayacak. Zarar görenler, hatalı imal edilmiş
olan bir tüpün vermiş olduğu zararı tazmin ettirme
hakkına sahip olacak.
Kart iptali artık işkence olmayacak: Kredi kartlarını
iptal etmekte büyük zorluk çeken banka ile mücadele eden
tüketiciler, borcu yoksa sadece bir telefonla hatta
internet üzerinden dahi kartlarını iptal edebilecek.
Taslakla, kredi kartı ücretlerine de çeki düzen
getirildi. Buna göre, her bir kredi kartı için
geçerlilik süresi boyunca sadece bir kart ücreti
alınacak. Bankaların kart süresini 1 yılla sınırlayıp
her yıl kart ücreti almasını önlemek için de geçerlilik
en az 3 yıl olacak.
Malın kusurları üzerinde yazacak: Satıcı, ikinci el ya
da defolu ürün satışlarında, malın ayıbı ile ilgili
açıklayıcı bilgi içeren bir etiket malın üzerine
konacak. Bu ayıp, tüketiciye verilen fatura, fiş veya
satış belgesi üzerinde de açıkça belirtilecek. Ancak
satıcının, satış öncesinde açıklanmayan ayıplı maldan
sorumluluğu en az bir yıl olacak. Bu süre, konut veya
tatil amaçlı taşınmaz mallarda üç yıldan az olamayacak.
Taslakla taksitli satışlar konusunda da düzenleme
yapılırken, satıcının ödemeleri kambiyo senedine
bağlaması yasaklandı.
Vazgeçene 'hakkı yandı' devri bitti: Vatandaşların yaz
aylarında oteller ve yatlar için sıkça kullandığı devre
tatil sözleşmelerinde, tüketiciye 14 gün içinde cayma
hakkı tanındı. Tüketici ile satıcı arasında bir sözleşme
imzalanmış olsa dahi, tüketici süresi içinde vazgeçmesi
hiçbir tazminat ya da ceza ödemek zorunda kalmayacak.
Maket konut mağduru kalmayacak: Alacağı evin peşinat ve
kimi taksitlerini ödeyen tüketici, müteahhit firmanın
iflas etmesi halinde dahi korunacak. Taslaktaki ön
ödemeli sözleşmelere düzenlemesine göre, satıcı, iflası
halinde dahi tüketicinin ödediği meblağı iade etmek için
gerekli teminatı devlete göstermek zorunda olacak.
Kapıdan yapılan satışa çeki düzen: Toplu taşıma araçları
da dahil pek çok yerde karşılarına çıkan satıcılardan
aldıkları ürünler nedeniyle zor durumda kalan
vatandaşları da koruma latına giriyor. Taslak, kapıdan
satış yapacak kişilere, 50 bin TL'nin üzerinde sermayeli
şirket kurma şartı getirdi. Böylece adresi belli olacak.
Tüketiciye anlaşılır Türkçe kolaylığı: Taslakla,
kullanma kılavuzları yanında ürün üzerindeki açıklayıcı
bilgilerin de Türkçe olması zorunluluğu getirildi. Buna
göre, elektronik tüm cihazların göstergeleri ve kullanım
kılavuzları yabancı bir dilde yazılı olamacak. Bu
uygulama otomobiller için de geçerli. GöstergelerTürkçe
olacak.
İnternetten çarpılan da unutulmadı: İnternet bankacılığı
gibi yöntemlerle yapılan ödemelerde tüketicinin
görülmemesi nedeniyle pek çok dolandırıcılık vakası
yaşanırken, taslakla bu sorunun da önüne geçilecek. Buna
göre, ödemenin kredi kartı, banka kartı veya benzeri bir
ödeme kartı ile harcama belgesi düzenlenmeden yapıldığı
durumlarda, 30 günde bankaya başvurarak tutar geri
alınacak.
Borçludan önce kefiline gitmek yok: Kullanılan
kredilerde kefil kullanıldıysa, kredi veren banka asıl
borçluya ve diğer teminatlara başvurmadan, kefilden
borcu isteyemeyecek. Ayrıca, kredi sözleşmesinde,
kefilin sorumluluğunu arttırıcı değişiklikler yapılması,
kefilin yazılı onayına bağlı olacak. Örneğin, kredi
limitinin yükseltilmesi kefilin onayı olmadan
yapılmayacak. Kefilden önce borçluya gidilecek. Mevcut
kanunda bankalar ilk olarak müteselsil kefillere de
gidebiliyor.
TÜDEF: Yasa kaçırıldı
TÜKETİCİ Dernekleri Federasyonu (TÜDEF) Genel Başkanı
Ali Çetin, tüketici örgütlerinin görüşlerinin alınması
kararına rağmen yasa tasarısının tüketiciden
kaçırıldığını ileri sürdü. Çetin, Meclis'in bu tasarıda
vatandaş lehine bazı gerekli düzeltmeleri yapmasını
beklediklerini söyledi. Ali Çetin bu yasanın eski Bakan
Zafer Çağlayan'ın söz vermesine rağmen tüketici
örgütlerinden ve kamuoyundan bugüne dek saklandığını
savundu.
Bakan Ergün: Kart ücretleri artık üç yılda bir ödenecek
SANAYİ ve Ticaret Bakanlığı koltuğuna yeni oturan Nihat
Ergün, Tüketici Kanunu tasarısını anlatırken bankaları
eleştirdi. Kredi kartlarından alınan yıllık ücretlerden
şikayet edildiğini belirten Ergün, kart maliyetlerinin
kart taşıyanlara yansıtılması uygulamasının dünyanın pek
çok ülkesinde olduğunu, ancak bu uygulamanın Türkiye'de
istismar edildiğine ilişkin eleştiriler bulunduğunu
söyledi. Banka kartlarının her yıl yenilendiğini,
dolayısıyla kullanıcıların her yıl kart ücreti ödemek
zorunda kaldıklarını anlatan Ergün, taslakta, kartların
en az 3 yıl süreyle geçerli olması ve dolayısıyla kart
ücretlerinin her yıl değil, 3 yılda bir ödenmesi ve bu
ücretlerin üst limitinin bankalar yerine Merkez Bankası
tarafından belirlenmesi şekilde bir düzenlemeye
gittiklerini bildirdi.
Akşam / 07.05.2009 |
