|
Sıfır bedelli fatura
veya ticari teamülleri aşan iskonto
Değerli okurlar, bilindiği üzere faturalardaki yüksek
iskontolar veya "0" (sıfır) bedelli mal teslimleri
ötedenberi KDV açısından sorun teşkil etmektedir. Bazen
incelemelerde faturalardaki iskonto oranı %50'yi
aştığında problem çıkabilmektedir. Buna mukabil mali
idarenin geçmişte bazı sektörlerde faturada gösterilen
%90 küsurluk iskontonun ticari teamüle uygun olduğu ve
KDV'ye tabi tutulamayacağı yönünde verilmiş görüşleri
olduğu bilinmektedir.
Piyasada;
- Mal fazlası
- Ciro primi,
- Miktar iskontosu,
- Satış primi,
- Hasılat primi,
- Hasılat iskontosu,
- Dönem sonu iskontosu
vb. adlarda çok sayıda "iskonto" uygulandığı müşahade
edilmektedir.
Mali idare bu tür faturada satış anında gösterilmeyip
sonradan verilen iskontoların/ödemelerin KDV'ye tabi
olduğu görüşündedir.
Konuya ilişkin yeni bir muktezayı da sizlerin bilgisine
sunuyorum.
"T.C. Gelir İdaresi Başkanlığı
…………….. Vergi Dairesi Başkanlığı
İlgi: ../../2009 tarihli dilekçeniz.
İlgi dilekçenizde; satışlarınızı artırmak amacıyla
……………. kampanya yapmayı düşündüğünüzü, şirketiniz
tarafından belirlenecek kampanya koşulları çerçevesinde,
……..larının; ………..lerin kendilerinden yapacakları
belirli oranlardaki alımlarına karşılık aylık bazda
(belirli bir dönemde) bedelsiz olarak ürün teslim
edecekleri ve şirketinizce, …………….. bedelsiz olarak
teslim ettikleri ürün miktarı kadar bedelsiz ürün
teslimatı yapılacağı belirtilerek, …………. bedelsiz olarak
teslim edilecek ürünlerin sevk irsaliyesi ve sıfır
bedelli fatura düzenlenmek suretiyle katma değer vergisi
hesaplanmaksızın belgelendirilmesinin mümkün olup
olamayacağı hususlarında tereddüt oluştuğundan
Başkanlığımız görüşünün sorulduğu anlaşılmaktadır.
Bilindiği üzere; Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 25/a
maddesinde, teslim ve hizmet işlemlerine ilişkin olarak
düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen
ticari teammüllere uygun miktardaki iskontoların, katma
değer vergisi matrahına dahil olmayacağı hükme
bağlanmıştır.
Buna göre; malın teslimine ve hizmetin yapılmasına
ilişkin olarak düzenlenecek faturalarda, ticari
teamüllere uygun olarak ayrıca gösterilen iskontolar,
katma değer vergisi matrahına dahil olmayacaktır. Diğer
bir anlatımla faturanın düzenlenmesini gerekli kılan
işlem ve bu işleme bağlı olarak yapılan iskontonun aynı
faturada yer alması şartına bağlı olarak iskonto, katma
değer vergisi matrahına dahil edilmeyecektir.
Konuya ilişkin olarak yayımlanan 26 Seri Numaralı Katma
Değer Vergisi Genel Tebliği'nin; "Fatura ve Benzeri
Belgelerde Ayrıca Gösterilmeyip, Yıl Sonlarında, Belli
Bir Dönem Sonunda ya da Belli Bir Ciro Aşıldığında
İskontolarda Durum" başlıklı L/2 bölümünde;
"Fatura ve benzeri belgelerde ayrıca gösterilmeyip, yıl
sonralarında, belli bir dönem sonunda ya da belli bir
ciro aşıldığında (satış primi, hasılat primi, yıl sonu
iskontosu gibi adlarla) yapılan ödemeler ise katma değer
vergisine tabi olacaktır. Zira, bu tür bir iskonto
doğrudan satılan malla ilgili değildir. Burada söz
konusu olan iskonto, firmanın yaptığı ek bir çalışmanın
ya da çabanın sonucu olarak doğmaktadır. Dolayısıyla
yapılan iş ana firmaya karşı verilen bir hizmettir.
Çünkü, ana firma ile satıcı firma arasında düzenlenen
sözleşmeye göre (yazılı veya sözlü), satıcı firma
sözleşmenin hükümlerine uygun olarak belli bir çabayı
göstermiştir ki (belli bir hizmeti vermiştir ki) ek
ödemeye (iskontoya) hak kazanmıştır.
Bu nedenle, yukarıda belirtilen şekilde uygulanan ve
Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 4. maddesi çerçevesinde
"hizmet" kapsamına giren bu işlemlere ait iskontolar,
aynı kanunun 1/1. maddesi uyarınca vergiye tabi
tutulacaktır" denilmektedir.
Buna göre; belirli dönem veya şartların gerçekleşmesine
bağlı olarak (satış primi, hasılat primi, yıl sonu
iskontosu gibi adlarla anılan) yapılan ödemeler ciro
primi olarak değerlendirileceğinden hizmet ifasında
bulunan taraf (alıcı) bunu hizmet faturası düzenlemek
suretiyle belgelendirirken, satıcının ise yapılan
hizmetin karşılığında emsal bedel üzerinden satış
faturası düzenlemesi gerekmektedir.
Bu nedenle; şirketinizin …………………, ……………belirli
dönemlerdeki (aylık periyod) alışlarına karşılık
bedelsiz ürün verilmesi şeklinde gerçekleştireceği
kampanya kapsamında yapacağı bedelsiz ürün teslimleri
ciro primi addedilmek suretiyle Katma Değer Vergisi
Kanunu'nun 1/1'inci maddesi kapsamında katma değer
vergisi hesaplamak suretiyle fatura ile belgelendirmesi,
buna binaen hizmet ifasında bulunan ecza depolarının da
şirketiniz adına hizmet faturası düzenlemesi
gerekmektedir."
Zeki GÜNDÜZ
Dünya/06.11.2009 |
