|
İthalatta oluşan kur farkı vergiyi etkilemez
İthalatta vergiyi doğuran olay,
gümrük vergisi ödeme mükellefiyeti başladığında meydana
geldiğinden, mal bedeli peşin ödenmiş ithalatta
beyannamenin tescil tarihine kadar oluşan kur farkı
matraha dahil edilir. Böylece, negatif ve pozitif kur
farklarının vergilendirmeye etkisi olmaz.
SORU: İthalatta oluşan kur farklarının
muhasebeleştirilmesinde hangi kur işleme esas
alınmaktadır? Malın maliyetini belirlemek üzere dikkate
almamız gereken kur nedir? Faturanın bize intikal ettiği
tarihi mi yoksa ödeme tarihini mi dikkate alacağız?
YANIT: Katma Değer Vergisi Yasası'nın 1/2. maddesi
uyarınca "her türlü mal ve hizmet ithalatı" katma değer
vergisine tabi olup, aynı yasanın 10/ı maddesinde hükme
bağlandığı üzere "ithalatta", Gümrük Kanunu'na göre
gümrük vergisi ödeme mükellefiyetinin başlaması, gümrük
vergisine tabi olmayan işlemlerde ise gümrük
beyannamesinin tescili hali vergiyi doğuran olay olarak
tanımlanmıştır.
Diğer yandan Katma Değer Vergisi Yasası'nın 20/1.
maddesinde ifade edildiği üzere "Teslim ve hizmet
işlemlerinde, matrah bu işlemlerin karşılığını teşkil
eden bedeldir. "Buna bağlı olarak aynı yasanın 21/c
maddesi gereği olarak "Gümrük Beyannamesi"nin tescil
tarihine kadar yapılan diğer giderler ve ödemelerden
vergilendirilmeyenler ile mal bedeli üzerinden
hesaplanan fiyat farkı kur farkı gibi ödemeler" matraha
dahil bulunmaktadır.
Ayrıca Katma Değer Vergisi Yasası'nın 24/c maddesinde
"vade farkı, fiyat farkı, faiz, prim gibi çeşitli
gelirler ile servis ve benzer adlar altında sağlanan her
türlü menfaat, hizmet ve değerler"in matraha dahil
edileceği hususu hükme bağlanmıştır.
Konuya ilişkin olarak yayımlanan (1) Seri numaralı Katma
Değer Vergisi Genel Tebliği'nin "İthalatta Matrah"
başlıklı (VII-B) bölümünde yapılan açıklamalardan da
anlaşılacağı üzere Katma Değer Vergisi Yasası'nın 21.
maddesine göre ithalatta katma değer vergisi matrahına;
* İthal edilen malın gümrük vergisi tarhına esas olan
kıymeti, gümrük vergisinin kıymet esasına göre
alınmaması veya malın gümrük vergisinden muaf olması
halinde sigorta ve navlun bedelleri dahil (CIF) değeri,
bunun belli olmadığı hallerde malın gümrükçe tespit
edilecek değeri,
* İthalat sırasında ödenen her türlü vergi, resim, harç
ve paylar,
* Gümrük Beyannamesinin tescil tarihine kadar yapılan
diğer giderler ve ödemelerden vergilendirilmeyenler ile
mal bedeli üzerinden hesaplanan fiyat farkı, kur farkı
gibi ödemeler dahil olacaktır.
Buna göre, ithalatta vergiyi doğuran olay, Gümrük
Kanunu'na göre gümrük vergisi ödeme mükellefiyetinin
başlaması, gümrük vergisine tabi olmayan işlemlerde ise
gümrük beyannamesinin tescili aşamasında meydana
geldiğinden, mal bedeli peşin olarak ödenmiş olan
ithalatta Katma Değer Vergisi Yasası'nın 21/c maddesi
gereğince beyannamenin tescil tarihine kadar oluşan kur
farkları matraha dahil edilerek, fiili ithalattan sonra
ortaya çıkan negatif ve pozitif kur farklarının
vergilendirmeye etkisi olmayacaktır.
Veysi Seviğ
Referans/06.05.2009 |
