|
Şirketlerin
gayrimenkul satışlarında kur farkı istisnadan
yararlanamaz
SORU: Şirketimiz aktifinde bulunan gayrimenkulü euro
üzerinden satmış bulunuyoruz. Değişen kur farkları
nedeniyle istisnadan yararlandırılan kısımda değişecek
midir? Daha açıkcası alacağımızın tahsili sırasında
lehimize çıkan kur farkları istisnadan yaralandırılır
mı?
YANIT: Kurumlar Vergisi Yasası'nın 5'inci maddesinin
birinci fıkrasının (e) bendi hükmü gereği olarak
"Kurumların, en az iki tam yıl süreyle aktiflerin yer
alan taşınmazlar ve iştirak hisseleri ile aynı süreyle
sahibi oldukları kurucu senetleri, intifa senetleri ve
rüçhan haklarının satışından doğan kazançların yüzde
75'i Kurumlar Vergisi'nden bağışıktır.
Yasal düzenleme uyarınca bu istisna, satışın yapıldığı
dönemde uygulanır ve satış kazancının istisnadan
yaralanan kısmı satışın yapıldığı yılı izleyen beşinci
yılın sonuna kadar pasifte özel bir fon hesabında
tutulur. Ancak satış bedelinin, satışın yapıldığı yılı
izleyen ikinci takvim yılının sonuna kadar tahsil
edilmesi şarttır. Bu süre içinde tahsil edilmeyen satış
bedeline isabet eden istisna nedeniyle zamanında
tahakkuk ettirilmeyen vergiler ziya uğramış
sayılmaktadır.
Mevcut yasal düzenlemeden anlaşılacağı üzere kurumların
aktifinde iki tam yıl süreyle tutulan gayrimenkullerin
satışından doğan kazanç, satışın yapıldığı yıl
hesaplanmakta ve bu bağlamda da satış kârının bedelinin
satışın yapıldığı yıl tahsil edilip edilmediğine
bakılmaksızın yüzde 75 bilançonun pasifinde özel fon
hesabına alınmak suretiyle izlenmektedir?
Ancak satış bedelinin satışın yapıldığı yılı izleyen
ikinci yılın sonuna kadar tahsil edilmemiş olması
halinde tahsil edilmeyen satış bedeline isabet eden
istisna üzerinden hesaplanacak olan Kurumlar Vergisi
vergi ziyaı cezası ile birlikte tahsil edilmektedir.
Gayrimenkulün yabancı para birimi esas alınarak
satılması halinde satışın yapıldığı andaki döviz kuru
esas alınarak istisna hesaplanmakta ve satışla eş anlı
olarak istisnaya ilişkin muhasebe kayıtları
yapılmaktadır. Böyle bir durumda tahsilatın satıştan
sonra yapılmış olması dolayısıyla ileride vadeli olarak
yapılan tahsilat sırasında ortaya çıkan kur farkları
nedeniyle değiştirilmesi söz konusu olamayacaktır.
Örneğin bilançoda kayıtların 200.000 TL bedelle kayıtlı
bulunan ve birikmiş amortismanı 10.000 TL olan
gayrimenkulün 350.000 euro'ya satılması halinde eğer 1
euro= 2.10 TL ise TL cinsinden satış bedeli ( 350.000 x
2.10=) 735.000 TL'dir. Bu durumda söz konusu satıştan
elde edilen net kazanç [735.000 (200.000 + 10.000)=]
525.000 TL olup bu kazancın ( 525.000 x ¾=) 393.750
TL'si istisnadan yararlanacaktır.
Söz konusu satış vadeli yapılması nedeniyle iki yıl
içerisinde yapılacak döviz cinsinden tahsilatta kur
farkları, tahsilatın yapıldığı dönem itibariyle sonuç
hesaplarına aktarılacak, istisna edilen kazançla
ilişkilendirilmiyecektir.
Bir başka anlatımla döviz üzerinden yapılan ve Kurumlar
Vergisi Yasası'nın 5/I-e hükmünden yararlanan vadeli
satışlarda, vade tarihlerinde ortaya çıkan kur
değişimleri istisna tutarını etkilemeyecektir.
Veysi Seviğ - Bumin Doğrusöz
Referans/05.08.2009 |
