|
Serbest bölgede çalışan ücretlilerde vergi istisnası
sürüyor mu?
Bilindiği üzere, 3218 sayılı Serbest
Bölgeler Kanunu ile bölgede faaliyette bulunan
kullanıcılara hiçbir koşula bağlı olmaksızın sınırsız ve
süresiz vergi teşvikleri sağlanmıştı. Bu bölgelerde
vergi, resim ve harç mükellefiyetlerine ilişkin vergi
kanunları hükümleri uygulanmıyor ve Türkiye'deki tam ve
dar mükellef gerçek ve tüzel kişilerin serbest
bölgelerdeki faaliyetleri dolayısıyla elde ettikleri
kazanç ve iratlar, Türkiye'nin diğer yerlerine
getirildiğinin kambiyo mevzuatına göre tevsiki halinde
de gelir ve kurumlar vergisinden muaf tutuluyordu.
Ancak, 06.02.2004 günlü Resmi Gazete'de yayımlanan 5084
sayılı kanunun iki maddesiyle 3218 sayılı Serbest
Bölgeler Kanunu'nda vergi teşviklerine ilişkin
sınırlandırıcı düzenlemeler yapılmıştı. Yapılan bu
düzenlemeler ile serbest bölgelerde Türk vergi kanunları
geçerli hale getirilmişti. Ancak, kazanılmış hakların
devam ettirilmesi amacıyla, Serbest Bölgeler Kanunu'na
geçici madde eklenmişti.
Serbest Bölgeler Kanunu'na eklenmiş olan söz konusu
geçici 3'üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi
uyarınca, 06.02.2004 tarihine kadar (bu tarih dahil)
serbest bölgelerde faaliyette bulunmak üzere faaliyet
ruhsatı almış mükelleflerin, ruhsatlarında belirtilen
süre ile sınırlı olmak üzere, bölgelerde
gerçekleştirdikleri faaliyetler dolayısıyla elde
ettikleri kazançlar gelir veya kurumlar vergisinden
müstesna olmaya devam etmektedir. Serbest bölgelerde
imalat faaliyetinde bulunan mükelleflerin ise bu
bölgelerde imal ettikleri ürünlerin satışından elde
ettikleri kazançları, Türkiye'nin Avrupa Birliğine tam
üyeliğinin gerçekleştiği tarihi içeren yıllık vergileme
döneminin sonuna kadar gelir veya kurumlar vergisinden
müstesnadır. Bu bölgelerde öteden beri imalat
faaliyetinde bulunanların yanı sıra, yeni faaliyete
başlayan imalatçılar da Avrupa Birliğine tam üyeliğin
gerçekleşeceği tarihi içeren yıllık vergileme döneminin
sonuna kadar bu istisnadan yararlanmaktadırlar.
Öte yandan, Serbest Bölgeler Kanunu'nun geçici 3'üncü
maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi hükmüne göre,
06.02.2004 tarihine kadar (bu tarih dahil) faaliyet
ruhsatı almış mükelleflerin serbest bölgelerde istihdam
ettikleri personele ödedikleri ücretler, 31.12.2008
tarihine kadar gelir vergisinden müstesna tutulmuştu.
Bölgelerde faaliyet gösteren mükelleflerin 06.02.2004
tarihine kadar alınmış faaliyet ruhsatlarında belirtilen
süre;
- 31.12.2008 tarihinden daha önceki bir tarihte sona
eriyorsa ücretlilere ilişkin söz konusu istisna faaliyet
ruhsatlarında yer alan sürenin bitiş tarihine kadar,
- 31.12.2008 tarihinden daha sonraki bir tarihte sona
eriyorsa söz konusu istisna 31.12.2008 tarihine kadar,
uygulanmıştı.
25 Kasım 2008 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan 5810
sayılı "Serbest Bölgeler Kanunu ile Gümrük Kanununda
Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun" ile bu sürenin
uzatılmasına imkan tanınmıştır. Anılan kanunun 1 Ocak
2009 tarihinden itibaren yürürlüğe giren 7. maddesi ile
Serbest Bölgeler Kanunu'nun geçici 3. maddesinde
değişiklik yapılmış olup, anılan değişiklik uyarınca;
serbest bölgelerde üretilen ürünlerin FOB bedelinin en
az yüzde 85'ini yurtdışına ihraç eden mükelleflerin
istihdam ettikleri personele ödedikleri ücretler Avrupa
Birliği'ne tam üyeliğin gerçekleştiği tarihi içeren
yılın vergilendirme döneminin sonuna kadar gelir
vergisinden müstesna olacaktır.
Dolayısıyla, serbest bölgede faaliyette bulunan tüm
mükellefler, 01 Ocak 2009 tarihinden itibaren, serbest
bölgede ürettikleri ürünlerin FOB bedelinin en az yüzde
85'ini ihraç ederlerse, bunların istihdam ettikleri
personele ödeyecekleri ücretler vergiden istisna
olacaktır. Bu istisna, ihracat şartını devam
ettirdikleri müddetçe, 01 Ocak 2009 tarihinden Avrupa
Birliği'ne tam üyeliğin gerçekleştiği tarihi içeren
yılın vergilendirme döneminin sonuna kadar sürecektir.
İhracat şartının sağlanıp sağlanılmadığına yıllık bazda
bakılacaktır. Dolayısıyla, eğer ihracat şartının
sağlanabileceği düşünülüyorsa, yılın ilk ayından
itibaren, ücretlerde vergi istisnası uygulanabilir.
Yıllık satış tutarı bu oranın altında kalan
mükelleflerden, zamanında tahsil edilmeyen vergiler,
cezasız olarak, gecikme zammıyla birlikte tahsil
edilecektir.
Maddede yer alan, ihracat için aranan yüzde 85'lik oran
Bakanlar Kurulu'nca yüzde 50'ye kadar
indirilebilecektir. Ancak, Bakanlar Kurulu henüz böyle
bir indirim yapmamıştır.
Akif AKARCA / VERGİNİN GÜNDEMİ
akif.akarca@alfaymm.com
05.02.2009 |
