|
2008
Yılı Kira gelirlerinin beyanında ince noktalar
Kira Gelirinin Kapsamı
Arazi, bina, haklar, motorlu taşıtlar ve Gelir Vergisi
Kanunu’nun 70. maddesinde detaylı bir şekilde sayılan
mal ve hakların kiraya verilmesinden elde edilen
gelirler Gayri Menkul Sermaye iradı (Kira Geliri) olarak
adlandırılmaktadır.
Kira Gelirleri için
Beyanname Verme Süresi ve Ödeme Tarihleri
2008 yılı içinde konut ve/veya işyeri kira gelirleri
elde edenlerin, bu gelirleri için
25 Mart 2009 – Çarşamba mesai saati bitimine kadar,
(İnternetten verenler için 23:59) ikametgah adreslerinin
bağlı olduğu vergi dairesine, (yurtdışında ikamet
edenler, kira gelirinin elde edildiği gayrimenkulün
adresinin bağlı olduğu vergi dairesine) elden veya
internet üzerinden (S.M. veya S.M.M.M aracılığıyla)
beyannamelerini göndermeleri gerekmektedir. Tahakkuk
Eden Toplam GMSİ - Gelir Vergisinin 1. taksiti
31.03.2009, 2. taksiti ise 31.07.2009 tarihine kadar
Banka veya bağlı olunan vergi daireleri veznelerinden
ödenebilir.
Sadece Kira geliri elde eden 60 yaş ve üzeri mükellefler
ile özürlü mükelleflerden, yaşlılığı, sakatlığı veya
hastalığı nedeniyle vergi dairesine gidemeyecek durumda
olanlar, maliye’nin 444 0 189 numaralı telefonunu
arayarak, ad, soyad ve adres bilgilerini vermeleri
halinde vergi dairesi görevlileri bu kişilerin
adreslerine giderek beyannameleri alacak ve bu durumdaki
kişilerin işlemlerini yapacaklardır.
Hangi Yılların Kira
Gelirleri için 25.03.2009 Tarihine kadar Beyanname
Verilecektir
2008 Yılı ve daha önceki dönemlere ait olup, 2008 yılı
içerisinde tahsil edilen kira gelirleri 2008 yılı kira
gelirleri ile birlikte 25.03.2009 tarihine kadar beyan
edilecektir.
Örneğin; 2007 ve 2008 Yıllarına ait kira bedellerinin
2008 yılı içerisinde tahsil edilmesi halinde iki yıla
ait kira bedeli toplamı 25.03.2009 tarihinde birlikte
beyan edilecektir.
2009 ve sonraki yıllara ait kira bedellerinin, 2008 yılı
veya daha önceki yıllarda peşin olarak tahsil edilmiş
olması halinde, her yılın kira bedeli ait olduğu yılda
beyan edilecektir.
Örneğin; 2008 yılı içinde 2008-2009-2010 yıllarına ait
olan, 3 yıllık kira bedelinin peşinen tahsil edilmesi
halinde;
1- 2008 Yılı Kira Geliri 25.03.2009 tarihinde
2- 2009 Yılı Kira Geliri 25.03.2010 tarihinde
(Değişiklik olmaması halinde)
3- 2010 Yılı Kira Geliri 25.03.2011 tarihinde
(Değişiklik olmaması halinde)
Beyan edilecektir.
Kira Bedellerinin Tahsil
Türleri ve Kanuni Zorunluluklar
Kira Bedelleri; Nakden (TL,Döviz), Havale yoluyla ve
ayni olarak (Emsal bedel uygulanır),
Kiralanan yer için yapılan masrafın kiradan düşülerek
tahsil edilmesi halinde kira bedelinin tam beyan
edilmesi gerekmektedir.
Dövizli tahsil edilen kira bedelleri, tahsil günündeki
T.C. Merkez Bankası döviz alış kuru esas alınarak TL’ye
çevrilir. Belirlenen Döviz’in T.C. Merkez Bankasında
karşılığı yoksa Maliye Bakanlığı’nın belirlediği
değerleme kuru ile değerlenir.
Konutlarda 500 TL'nin üstündeki kiraların, İşyerlerinde
ise tutarı ne olursa olsun tüm kira bedellerinin
01.11.2008 tarihinden itibaren bankaya yatırılma
zorunluluğu getirilmiştir.
Konutlarda uygulanan 500 TL’lik sınır her konut için
ayrı ayrı uygulanacaktır. Yani bir kişinin sahibi olduğu
ve mesken olarak kiraya verdiği iki konuttan birinin
aylık kirasının 400 diğerinin 600 TL olduğu
varsayılırsa, ev sahibinin sadece 600 TL olan konut için
kira bedelini bankadan tahsil etme zorunluluğu olup, 400
TL kirası olan konutun kirasını isterse elden nakit
olarak da alabilecektir.
www.muhasebenet.net
Tebliğlerle yapılan düzenlemelere göre bankadan
ödeme/tahsil edilme kapsamına girenlerde, işyeri
kiralarında KİRACI, konutta ise EV SAHİBİ sorumlu
olacaktır.
Ceza Uygulaması ; Vergi Usul Kanununun mükerrer 355 inci
maddesinde yer alan hüküm uyarınca, mükerrer 257 nci
maddeyle getirilen zorunluluklara uymayanlara özel
usulsüzlük cezası kesilmesi gerekmektedir. Anılan madde
uyarınca bu Tebliğ ile 01/11/2008 tarihinden itibaren
getirilen zorunluluklara uymayanlara kesilecek ceza,
2008 yılı için; Birinci sınıf tüccarlar ile serbest
meslek erbabı hakkında 1.490 TL'den,- İkinci sınıf
tüccarlar, defter tutan çiftçiler ile kazancı basit
usulde tespit edilenler hakkında 680 TL'den, Yukarıda
yazılı bulunanlar dışında kalanlar hakkında 320 TL'den
az olmamak üzere her bir işlem için bu işleme konu
tutarın %5'idir. 2009 ve sonraki yıllara ilişkin olarak,
Vergi Usul Kanununun Mükerrer 414 üncü maddesi uyarınca
bu yıllar için belirlenecek asgari ceza tutarları
dikkate alınacaktır.
İşyeri Kira Gelirlerine
Hangi Oranda Tevkifat uygulanacaktır?
İşyerleri, mülk sahibine yaptıkları kira ödemelerinden,
%20 oranında gelir vergisi kesintisi yaparak, mülk
sahipleri adına, kendi bağlı oldukları vergi dairesine
muhtasar beyanname ile beyan etmek zorundadırlar. Mülk
sahipleri, işyerlerinden elde ettikleri kira gelirlerini
Brüt olarak beyan edecekler, kiracılar tarafından ödenen
gelir vergisi kesintilerini de kendi gelir vergilerinden
indireceklerdir. Kiracılar tarafından peşin ödenen
sonraki yıllara ait kira bedelleri için de ödemenin
yapıldığı ayda gelir vergisi kesintisi yapılacaktır.
İşyeri olarak kullanmak amacıyla kiraladıkları yerlerden
gelir vergisi kesintisi yapmak zorunda olanlar Gelir
Vergisi Kanununun 94’üncü maddesinde detaylı olarak
belirtilmiştir.
Kira Geliri Beyanname
Verme Sınırları
Gelirinin sadece Gayrimenkul Sermaye İradından ibaret
olması halinde;
2008 Yılı içinde elde edilen KONUT Kira gelirleri
istisnası olan 2.400,00
TL’yi
aşanlar, (Kira Geliri Beyan edilmez veya eksik beyan
edilirse bu istisnadan yararlanılamaz)
İşyeri kira geliri elde
edenlerden, Brüt kira geliri 19.800 TL’yi aşanlar,
(Gelir Vergisi Kesintisi yapılanlar)
Konut ve İşyeri kira gelirinin birlikte elde edilmesi
halinde; konut kira gelirinin istisna haddi sonrası
kalan tutarı (2.400 TL uzeri ) ile işyeri kira
gelirinin brüt tutarının toplanması sonucu bulunan
tutarın 19.800,00 TL’sını aşması halinde iki
gelir de beyan edilecektir. Aşmaması halinde sadece
konut kira gelir beyan edilecektir.
Yurt Dışında
bulunan Türk Vatandaşları Hangi Kira Gelirini Beyan
Etmeyeceklerdir?
Yurtiçinde yerleşmiş olmayan gerçek kişiler, çalışma
veya oturma izni alarak 6 aydan fazla bir süreyle
yurtdışında yaşayan Türk vatandaşları; tutarı ne olursa
olsun, üzerinden Gelir vergisi kesintisi yapılmış olan
İşyeri kira gelirlerini beyan etmeyeceklerdir.
2.400,00 TL istisna üzerinde kalan Konut Kira
geliri için ise Türkiye’de yerleşik kişiler gibi
beyanname vereceklerdir.
Bedelsiz Kullandırılan
Yerler ve Emsal Kira bedeli Uygulaması
Sahip olunan yer ile ilgili hiç kira alınmaması veya
emsallerine göre düşük kira alınması halinde emlak
değerinin %5’i yıllık kira bedeli olarak uygulanır,
Boş kalan gayrimenkulün korunması amacıyla bedelsiz
olarak başkasının kullanımına bırakılması ile Mal
sahiplerinin, çocuklarının, Anne, Babalarının ve
Kardeşlerinin ikametine tahsis edilmesi, (Her bir
yakınına en fazla bir konut tahsis edilmesi şartı ile),
Mal sahibi ile akrabalarının aynı evde oturması halinde
emsal kira bedeli uygulanmaz.
Elde Edilen Kira
Gelirlerinin Beyan Edilmemesi Halinde Uygulanacak
Cezalar
Konutlardan elde edilen kira gelirleri beyan edilmez
veya eksik beyan edilir ve vergi dairesi tarafından
durum tespit edilirse, 2.400 TL’lik istisnadan
yararlanılamaz, ayrıca iki kat birinci derece usulsüzlük
cezası uygulanarak, Takdir komisyonunca konutun
bulunduğu yerin ortalamalarına göre emsal kira
belirlenerek hesaplanan gelir vergisi üzerinden ayrıca
vergi ziyaı cezası kesilir.
Mükellefin beyan süresi geçen kira gelirlerini, Vergi
Dairesi tespit etmeden, kendiliğinden, V.U.K.’nun
Pişmanlık ve Islah başlıklı 371. maddesi hükümlerinden
yararlanmak istediğini belirtir bir dilekçe ile bağlı
bulunduğu vergi dairesine vermesi halinde, istisnadan
faydalanacak ve vergi ziyaı kesilmeyecek, sadece
Pişmanlık zammı adı altında normal vade tarihi ile beyan
tarihi arasında geçen süre için gecikme zammı tahsil
edilecektir.
Kira Gelirlerinden
İndirilebilecek Giderler
Kira Geliri elde edenler; Kira gelirlerinin beyanında,
safi irada ulaşırken indirecekleri giderler için,
1-Götürü Gider Yöntemi, 2-Gerçek Gider Yönteminden
birini seçebilirler, hangi yöntem seçilmişse tüm kira
gelirleri için uygulanır, bazı kira gelirleri için
Gerçek, bazıları için Götürü Yöntem uygulanamaz.
GERÇEK gider yöntemini seçen kişi, kira geliri elde
ettiği yer için kendisi tarafından yapılan giderleri
belgelerini de beyannamelerine eklemek koşuluyla Brüt
kira gelirinden indirebilecektir. (aydınlatma, ısıtma,
su, asansör, sigorta, tadilat, kredi fazileri, elde
edilen yıldan itibaren 5 yıl süre ile satın alma
bedelinin %5’i oranında indirim, emlak, vergi, resim,
harç, şerefiye, amortisman, Kira ile oturulan konuta ait
ödenen kira bedelleri)
Gerçek Gider Yöntemini seçenler, indirdikleri gerçek
giderlerden vergiden istisna edilen tutara isabet eden
kısmını gider olarak indiremeyecektir. Bu formül şöyle
uygulanacaktır.
İstisna sonrası Brüt Kira x Gerçek gider Tutarı
______________________________________
Brüt Kira geliri
GÖTÜRÜ gider yöntemini seçen kişi; Brüt kira gelirinden
istisna tutarı düşüldükten sonra kalan kısma %25
oranında götürü gider indirimi yapabilecektir. Götürü
gider yönteminin seçilmesi durumunda, iki yıl boyunca
gerçek gider yöntemine geçilemeyecektir.
Gelir Vergisi Kanunun 89. maddesinde sayılan ve
aşağıdaki bazıları belirtilen indirimler Gelir
Vergisinden düşülebilecektir.
A-SİGORTA PRİMLERİ
Asgari ücretin yıllık tutarını ve safi iradın %10’unu
aşmamak kaydıyla,
1- Bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı payları
(şahıs sigorta primleri için bu oran %5’dir.)
2- Kişinin kendisine, eşine ve küçük çocuklarına ait,
hayat, ölüm, kaza, hastalık, sakatlık, analık, doğum ve
tahsil gibi şahıs sigorta primleri ile Bireysel
emeklilik sistemine ödenen katkı payları (Türkiye’de
kurulu Sigorta şirketine ödenmiş olmalı ve primlerin
beyan edilen gelirin ait olduğu yılda ödenmiş olması
gerekmektedir)
B-EĞİTİM VE SAĞLIK
HARCAMALARI
Beyan edilen Safi Gelirin %10’unu aşmamak kaydıyla,
Türkiye’de Yapılması, Gelir ve Kurumlar Vergisi buluna
gerçek ve tüzel kişilerden alınacak belgelerle ispat
edilmesi şartıyla, Kişinin kendisine, eşine ve küçük
çocuklarına ait, yapılan eğitim ve sağlık harcamaları
C-OKUL YURT VE SAĞLIK
TESİSLERİ İÇİN YAPILAN BAĞIŞ VE YARDIM
Okul, sağlık tesisi ve yüz yatak (kalkınmada öncelikli
yörelerde elli yatak)
kapasitesinden az olmamak üzere öğrenci yurdu ile çocuk
yuvası, yetiştirme yurdu,
huzurevi, bakım ve rehabilitasyon merkezi inşası
dolayısıyla yapılan harcamalar veya bu tesislerin inşası
için yapılan bağış ve yardımların tamamı
ÖZET
1- 2008 Kira Gelirleri için İSTİSNA Tutarları
1.1- Yıllık Mesken kira gelirleri istisnası(her bir
mükellef için) 2.400 TL
(2.400 TL ve altı Mesken kira geliri beyan
edilmeyecektir.)
1.2- Yıllık Brüt İşyeri kira gelirleri istisnası 19.800
TL
(Brüt Kira üzerinden Gelir Vergisi Kesintisi Yapılmış
olanlar için)
1.3 İşyeri ve Mesken Kira gelirinin birlikte elde
edilmesi halinde mesken kira geliri olarak tahsil edilen
tutarın 2.400 TL üzerinde kalan kısmı ile Brüt işyeri
kira geliri toplamının 19.800 TL’yi aşması halinde beyan
verilecektir.Beyan sınırının altında olması halinde
sadece mesken kira geliri beyan edilecektir.
2- Beyanname Verme Tarihleri 01.03.2009 - 25.03.2009
arasında
3- G.M.S.İ. Gelir Vergisi Ödeme Tarihleri
1. Taksit Vade sonu 31.03.2009
2. Taksti Vade Sonu 31.07.2009
4- Götürü Gider Yöntemi İndirim Oranı %25
5- Yurtdışında yaşayan Vatandaşlar ve Dar Mükellefler
Üzerinden Vegi
Kesintisi yapılmış olan İşyeri Kira gelirlerinin tutarı
ne olursa olsun
beyanname vermeyecekler veya mesken kira gelir bulunması
halinde bu
gelirlerini beyannameye dahil etmeyeceklerdir.
6- 2008 Yılında daha önceki yıllara ait kiralar da
tahsil edilmiş ve daha önceki
yıllarda bu gelirler beyan edilmemişse 2008 yılı kira
geliri ile birlikte beyan
edilecektir.
7- Konut Kira gelirlerinin 500 TL ve üzerinde olması
halinde 01.11.2008
tarihinden itibaren bu kiralar Bankadan Tahsil
edilecektir (PTT Banka da
yatırılabilir). Elden tahsil edilmesi halinde ise cezai
sorumluluk ev sahibine
ait olacaktır.
8- İşyeri Kira gelirleri, tutarı ne olursa olsun
01.11.2008 tarihinden itibaren
Bankadan Tahsil edilecektir. Elden Tahsil
edilmesi/ödenmesi halinde Cezai
sorumluluk KİRACI’ya aittir.
9- Mükellefin kendisine, eşine ve çocuklarına ait,
Türkiye’de yapılan bazı
sigorta prim ödemeleri ile eğitim ve sağlık
harcamalarının %5 ile %10
arasında değişen oranlardaki tutarı (Asgari ücretin
yıllık tutarını aşmamak
kaydıyla) safi gelirden indirilebilecektir.
10- Devlete ait eğitim ve sağlık kurumlarına yapılan
yardım ve bağışların
tamamı safi gelirden indirilebilecektir.
11- Sahibi oldukları konutları, Çocuklarına, Annesine,
Babasına ve
kardeşlerine bedelsiz olarak kiraya verenler hakkında
emsal kira bedeli
uygulanmayacaktır. (Beyanname verilmeyecektir.)
Ali Karakuş
Muhasebetürk / 05.02.2009 |
