|
Teşvik paketi ne
getiriyor?
Başbakan R. Tayyip Erdoğan tarafından bizzat
açıklanan teşvik paketinin ne zaman yürürlüğe gireceği,
çalışmaların ne zaman sonuçlanacağı merak konusu
olmuştu.
Yeni teşviklerin neler olacağı söylenmiş fakat yasal
altyapı henüz oluşturulmamıştı. 16 Temmuz 2009 tarihli
resmi gazetede yayımlanan "Yatırımlarda Devlet
Yardımları Hakkında Karar" ile teşvik paketi yürürlüğe
girdi. Geçen hafta "Yatırıma daha önce başlayanlara
haksızlık" başlıklı yazımızda kararın yeni yatırımlar
kadar, devam eden yatırımlara da uygulanması gerektiğini
yazmıştık. Her ne kadar başlamış olan yatırımlardan
kalan kısımlarına teşviklerden faydalanma imkânı
verilmiş olsa bile daha önce yapılmış harcamalara
ilişkin cesur yatırımcıların bu kararda mağdur
edilmemesi gerekirdi. Bu konuda birçok yatırımcıdan
e-mailler aldık. Hükümetin en kısa sürede bu haksızlığı
gidermesi beklenmekte. Bu konuyu belirttikten sonra yeni
teşvik paketi yatırımcılara ne getiriyor bu konuya
bakalım.
Teşvik paketi özünde yeni yatırımları teşvik edici
unsurlar içeriyor. Nitekim Karar'ın 1'inci maddesinde
amacın tasarrufları katma değeri yüksek yatırımlara
yönlendirmek, üretimi ve istihdamı artırmak, yatırım
eğiliminin devamlılığını ve sürdürülebilir kalkınmayı
sağlamak, uluslararası rekabet gücünü artıracak
teknoloji ve araştırma-geliştirme içeriği yüksek büyük
ölçekli yatırımları özendirmek, doğrudan yabancı
yatırımları artırmak, bölgesel gelişmişlik
farklılıklarını gidermek, çevre korumaya yönelik
yatırımlar ile araştırma ve geliştirme faaliyetlerini
desteklemek olduğu belirtiliyor.
Yatırım teşvikleri ve bölgeler
Teşvik paketine göre yatırımların yararlanacağı teşvik
unsurları yatırımın yapıldığı bölgeye göre değişiyor.
Pakette, yatırım yapılacak yerler 4 ayrı bölge
bünyesinde ayrıştırılıyor ve yatırımın yapıldığı yer
hangi bölgede yer alıyorsa ona göre teşvik sağlanıyor.
Yatırım büyük ölçekli ise teşvik unsurları genişliyor.
Yani kısaca teşvik unsurları yatırımın yerine, zamanına
ve tutarına bağlı olarak değişiyor.
Öncelikle yatırımın destek unsurlarından
yararlanabilmesi için asgarî sabit yatırım tutarının;
- 1'inci ve 2'nci bölgelerde bir milyon Türk Lirası,
- 3'üncü ve 4'üncü bölgelerde ise beş yüz bin Türk
Lirası tutarında olması gerekir.
Belirtilen bu asgarî sabit yatırım tutarının üzerindeki
tüm yatırımlar, bölgesel ayrım yapılmaksızın Gümrük
Vergisi muafiyeti ile Katma Değer Vergisi (KDV)
istisnasından yararlanacak.
Bu istisna ve muafiyete ek olarak bölgesel desteklerden
yararlanacak yatırımlar, bölgesine göre aşağıdaki
unsurlardan da yararlanacak.
I ve II. Bölgeler III ve IV. Bölgeler
Vergi indirimi, Vergi indirimi,
Sigorta primi işveren hissesi desteği, Sigorta primi
işveren hissesi desteği,
Yatırım yeri tahsisi Yatırım yeri tahsisi,
Faiz desteği
Belirtilen bu desteklerin uygulanmasında da önemli olan
şey, yatırımın hangi bölgede yapıldığı ve 31.12.2010
tarihine kadar yatırıma başlanıp başlanmadığı.
Ayrıca Karar'a ekli Ek-3 te yar alan yatırımlar büyük
ölçekli yatırım olarak nitelendiriliyor. Büyük ölçekli
yatırımlar 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 32/A
maddesinde belirtilen 50 milyon Türk Lirasının
üzerindeki yatırımlardan Ek-3'te yer alan listede
belirtilen yatırımlar olarak tanımlanıyor. Bu listede
sektörler itibariyle (en az 50 milyon TL) öngörülen
asgari yatırım tutarını aşan yatırımlar büyük ölçekli
yatırım olarak kabul ediliyor.
Büyük ölçekli yatırımlara gümrük vergisi muafiyeti, KDV
istisnası, vergi indirimi, sigorta primi işveren hissesi
desteği ve yatırım yeri tahsisi uygulanabilecek.
Teşvik Belgesi gerekli
Yatırımların bu karar kapsamındaki destek unsurlarından
yararlanabilmesi için, makro ekonomik programlar,
arz-talep dengesi, sektörel, malî ve teknik
değerlendirmeler çerçevesinde projenin uygun görülmesi
ve teşvik belgesi düzenlenmesi gerekli. Teşvik belgesi
almak için Karar'da belirtilen belgelerle birlikte
Hazine Müsteşarlığı'na başvurulması gerekiyor.
Teşvik belgesi kapsamındaki yatırımların proje bazında
yapılacak değerlendirme sonucunda öngörülen sürede
gerçekleştirilmesi esastır. Yatırımın öngörülen sürede
gerçekleştirilememesi hâlinde, teşvik belgesinde kayıtlı
ilk sürenin yarısı kadar ek süre verilebiliyor.
Ekonomik büyümenin yavaşladığı ve krizin reel sektörde
ciddi bir şekilde hissedildiği bugünlerde yatırım yapmak
isteyen müteşebbislerin "Yatırımlarda Devlet Yardımları
Hakkında Karar"ı iyi incelemeleri ve kendi yatırımlarına
sağlanan teşvikleri iyi analiz ederek yatırım yeri ve
zamanı noktasında doğru karar vermeleri gerekiyor.
İsmail KÖKBULUT
ikokbulut@bugun.com.tr
Bugün/03.08.2009 |
