|
Türkiye'deki bir şirket alacak notu (credit note)
düzenleyebilir veya kabul edebilir mi?
Değerli okurlar başlıktaki her
iki soru için de cevabım evet. Ancak tabii ki bu cevap
her zaman ve her durum için geçerli değil.
1. İthal edilen malın fiyatında indirim yapılırsa...
İthal ettiğiniz malların fiyatlarında daha sonra satıcı
tarafından ilave indirim veya herhangi bir nedenle fiyat
düzeltmesi yapılırsa, alıcının fatura düzenlemesi
yerine, satıcının alacaklandırma notu (credit note)
düzenlemesi mümkündür.
Mali İdare'nin bu konuda verilmiş çok sayıda yazısı
görüşleri mevcuttur.
Böylesi bir uygulamada KDV ve gümrük uygulamaları
açısından da sorun çıkmayacaktır.
Ancak, bazı incelemelerde, bakanlığın yazılı görüşlerine
rağmen, alacaklandırma notunda bahsi geçen tutar için
alıcı tarafından fatura düzenlenmesi ve KDV hesaplanması
gerektiği iddia edilerek tarhiyatlar yapılmıştır. Bu tür
tarhiyatlar yargı tarafından kaldırılmaktadır.
2. İhraç edilen malın fiyatı düzeltilir/indirilirse...
Türkiye'deki bir şirket ihraç ettiği malın fiyatını daha
sonra bir nedenle indirir/düzeltirse, doğal olanı karşı
taraftan fatura almaktır. Ancak çeşitli nedenlerle karşı
taraftan fatura (veya borçlandırma notu-debit note)
alınamıyorsa, Türkiye'deki satıcı firmanın
alacaklandırma notu düzenlemesi mümkün olabilecektir. Bu
konuda verilmiş yeni tarihli bir muktezayı sizlerle
paylaşıyorum.
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
……….. VERDİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
(Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü)
Sayı: ………………………………
Konu: Yurt dışındaki ……………… adına
sehven fazla tutarda düzenlenen
faturanın alacak notu "credit note"
ile düzeltilip düzeltilemeyeceği
İlgi: ……………. tarih ve …………… sayılı dilekçeniz.
İlgi dilekçenizde ……………………………………………………………………
……………………………………………………….…….………… hizmetlerinin verilmesi
işi ile iştigal eden şirketinizin ………………………………….
hizmetlerini verebilmek amacıyla
…………………………………………………………………………………… imzaladığı ve bu
anlaşmalar çerçevesinde verilen ve alınan hizmetler için
………………. karşılıklı fatura düzenlendiği,
………………………………………………… şirketinizce sehven fazla tutarda
fatura kesildiği ve …………………….. bu fazlalığı şirketinizce
kendi adlarına düzenlenecek alacak dekontu "credit note"
ile düzeltilmesini talep ettiğini belirterek, karşı
…………..… ülke mevzuatına göre "iade faturası"
düzenlenmesinin mümkün olmaması nedeniyle, şirketinizce
……………………… alacak dekontu "credit note" düzenlenmesinin
mümkün olup olmadığı hususunda tereddüt oluştuğundan
başkanlığımız görüşü talep edilmektedir
Bilindiği üzere; alacak ve borç notu "credit note -
debit note" uluslararası ticaret yapan şirketlerce
ticarette öngörülmeyecek şekilde ortaya çıkan maliyete
ilişkin unsurları karşılıklı olarak dengelemek amacıyla
kullanılan notlardır. Bu notlar, genellikle satıcı
tarafından alıcıya ticari, lojistik, teknik talepler,
fiyat düzeltmeleri, komisyon ve indirim gibi nedenlerle
gönderilir.
Alacak notu "credit note" satılan mal veya hizmetin
istenilen kalite standartlarına uygun olmaması sonucu
ortaya çıkan indirimler ile fiyat farklılığı gibi
nedenlerle alıcının satıcıdan alacaklı olduğunu
göstermek amacıyla satıcı tarafından düzenlenen bir
belgedir.
Diğer taraftan; 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu'nun "İspat
edici kağıtlar" başlıklı 227'nci maddesinde; "Bu kanunda
aksine hüküm olmadıkça bu kanuna göre tutulan ve üçüncü
şahıslarla olan münasebet ve muamelelere ait olan
kayıtların tevsiki mecburidir." hükmü yer almaktadır.
Anılan hüküm gereğince tevsik edici belgeler Vergi Usul
Kanunu'nun 229-242'nci maddelerinde tek tek sayılmak
suretiyle belirtilmiş olup, 229'uncu madde ile mal
teslimi ve hizmet ifalarının "Fatura" ile
belgelendirileceği hüküm altına alınmıştır.
Öte yandan; 3065 sayılım Katma Değer Vergisi Kanunu'nun
35'inci maddesinde; "Malların iade edilmesi, işlemin
gerçekleşmemesi, işlemden vazgeçilmesi veya sair
sebeplerle matrahta değişiklik vukubulduğu hallerde,
vergiye tabi işlemleri yapmış olan mükellef bunlar için
borçlandığı vergiyi, bu işlemlere muhatap olan mükellef
ise indirme hakkı bulunan vergiyi değişikliğin
mahiyetine uygun şekilde ve değişikliğin vukubulduğu
dönem içinde düzeltir. Şu kadar ki, iade olunan malların
fiilen işletmeye girmiş olması ve bu girişin defter
kayıtları ile beyannamede gösterilmesi şarttır" hükmüne
yer verilmiştir.
Buna göre; yurt içinde yapılan ticarette herhangi bir
nedenle katma değer vergisi matrahında meydana gelen
değişikliklerin düzeltilmesi işleminde, düzeltmenin
ortaya çıktığı dönem itibariyle alıcı veya satıcı
tarafından fatura düzenlenir ve yapılan düzeltme işlemi
böylece belgelendirilmiş olur.
Ancak, yurt dışında mukim …………… şirketinizce verilen
…………… hizmetine ilişkin faturanın fazla tutarda kesilmiş
olması, buna ilişkin yazışmaların bulunması ve ilgili
ülke mevzuatının "iade faturası" düzenlenmesine cevaz
vermemesi hallerinde düzeltme işleminin şirketinizce
düzenlenecek alacak notu "credit note" ile yapılması
mümkündür.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
Zeki GÜNDÜZ
Dünya/03.06.2009 |
