Maliye sanal alemde
atağa kalktı
Kayıt dışı ekonomi ve vergi kayıp kaçağı ile mücadele
için Maliye Bakanlığı bütün belgeleri elektronik ortamda
düzenleme yöntemine başvuruyor. Bu çerçevede e-fatura,
e-tahsilat ve e-haciz devreye sokuluyor.
Maliye Bakanlığı kayıt dışı ekonomi ile vergi kayıp ve
kaçağının azaltılması için "sanal atağa" geçti. Vergide
her şeyi "sanal" hale getirmeye hazırlanan bakanlık, el
bilgisayarları ile mobil denetime de geçme hazırlığı
yapıyor. Anadolu Ajansı'nın Maliye Bakanlığı'nın "2010
Bütçe Gerekçesi"nden derlediği bilgilere göre, Vergi
Daireleri Otomasyon Projesi'nin (VEDOP) 3. ayağıyla
birlikte vergi altyapısı tamamen elektronik hale
getiriliyor. Bu çerçevede e-fatura, e-tahsilat ve
e-haciz devreye sokuluyor. Bu şekilde de bütün
belgelerin elektronik ortamda düzenlenmesi, geçmiş dönem
dahil bütün vergilerin elektronik ortamda tahsil
edilmesi ve vergisini ödemeyen mükelleflere de
elektronik ortamda haciz öngörülüyor.
Kredi kartıyla vergi tahsilatını yaygınlaştırmayı
planlayan Maliye, yeni denetim tekniklerini de hayata
geçirmeye hazırlanıyor. Bu çerçevede el
bilgisayarlarının kullanılacağı mobil denetimle kayıp ve
kaçağa çok daha hızlı ulaşılması amaçlanıyor.
'Özelge havuzu' kurulacak
Maliye Bakanlığı, uygulamada tek seslilik amacıyla
mukteza yani "özelge havuzu" kuracak. "Özelge Otomasyon
Sistemi" projesi 2010 yılında ülke genelinde kurulacak.
Bir mükellefin yaptığı işlemin kanunlara uygun olup
olmadığını sorduğu özelgeler, bundan sonra Gelir İdaresi
Başkanlığı'nda toplanacak ve gözden geçirilecek. Eski
özelgeler ise uygulamada birlik sağlandıkça geri
çekilecek.
Vergi mevzuatı aslında çeşitli kanunlara dayanıyor.
Vergi kanunlarına açıklık getirmek amacıyla yönetmelik,
tebliğ ya da bakanlar kurulu kararı çıkarılıyor.
Uygulamaya açıklık genellikle tebliğlerde yer alıyor.
Ancak mükellefler mevzuatta yer alsa da bulundukları
illerdeki vergi dairesi başkanlıklarına başvurarak
yaptıkları işlemin mevzuata uygun olup olmadığını
soruyorlar. Bu uygulamanın temeli de yine vergi yasasına
dayanıyor. Vergi Usul Kanunu'nun 413'üncü maddesinde,
mükelleflerin vergi durumları ve vergi uygulaması
bakımından tereddüt ettikleri hususlar hakkında izahat
isteyebilecekleri düzenleniyor. Yani mükellef bir
dilekçeyle başvuruyor, Maliye de başvuruya göre
mükellefe özel izahat yapıyor. Verilen yanıtlara da
mukteza ya da özelge deniliyor.
Ancak bir ilin vergi dairesi başkanlığının verdiği
özelgeyi bazı durumlarda bir başka ilde bulunan vergi
dairesi başkanlığı ya da denetim elemanları kabul
etmeyebiliyor. Bir denetim elemanı mükellefte özelge
bulunsa bile, işlemi mevzuata uygun bulmayabiliyor. Bu
durumda ceza olmasa da anapara mükelleften
istenebiliyor. Ya da aynı durumda olan iki mükelleften
birisi özelge alıyor, diğeri almıyor. İki mükellefin
durumu da daha sonra mevzuata aykırı bulunabiliyor.
Özelge alan mükellef ceza ödemiyor ama anaparayı ödüyor,
özelge almayan ise hem cezayı hem de anaparayı ödemek
zorunda kalıyor. Maliye de sistemde yaşanan bu sorunları
çözmek için şimdi özelgelere bir düzen getirmek istiyor.
Gözetimden geçecek
İllerin vergi dairesi başkanlıklarının internet
sitelerinde daha önce verilmiş özelgeler konulara
ayrılmış olarak yer alıyor. Gelir İdaresi Başkanlığı da
bundan sonra, verilecek yeni özelgeleri bir havuzda
toplayacak. Örneğin Ankara Vergi Dairesi Başkanlığı yeni
bir özelge verirse; önce online olarak bilgi işlem
bölümüne gelecek ve Gelir İdaresi Başkanlığı görecek.
Yani Gelir İdaresi Başkanlığı'nın gözetiminden geçecek.
Verilecek özelgelere bir standart getirilecek. Verilen
özelge Gelir İdaresi'nin sitesinde yer alacak. Daha
sonra aynı konuyla ilgili tekrar özelge verilmesine
gerek kalmayacak. İstanbul'daki bir mükellef de Ankara
Vergi Dairesi Başkanlığı'nın verdiği özelgeyi
kullanabilecek. Böylece aynı özelge tüm Türkiye'deki
mükellefler için aynı olacak.
Eskiler de çekilecek
Özelgeler, sistematik hale geleceği için eskiden
verilmiş özelgeler de zamanla geri çekilecek. Gelir
İdaresi Başkanlığı yetkilileri, yeni özelgelerin bir
standart oluşturacağı ve farklılıkları giderileceği için
eskilere gerek kalmayacağını, bu nedenle de zaman içinde
geri çekileceğini söyledi. Buna karşılık mükelleflerin
denetim sırasındaki durumunda değişiklik yapılması
düşünülmüyor. Yani özelge olsa bile daha sonraki bir
denetim sırasında denetim elemanı durumu mevzuata uygun
bulmazsa anapara istenebilecek. Ancak en azından bu
konudaki ihtilaflar "standart" getirileceği için
azalacak.
MALİYE'NİN SANAL ÖNLEMLERİNDE NELER OLACAK
Elektronik Fatura: Ülke çapında uygulanacak. Mesaj ağına
dönük Elektronik Fatura Platformu oluşturulacak. 2010
yılında yeni sistemle ilgili uygulamalar geliştirilecek.
E-TAHSİLAT VE CARİ HESAP: Mükelleflerin vergi
ödemelerini kolaylaştırmak amacıyla vergi tahsilat
yetkisi verilmiş 25 banka ve PTT, Gelir İdaresi
Başkanlığı sistemine bağlanıp, otomasyon kapsamındaki
vergi dairesi ve mal müdürlüklerinde kayıtlı
mükelleflerin cari dönem tahakkuklarını sorgulamak
suretiyle e-tahsilat yapıyor. Bu sayede vergi
tahsilatının daha hızlı ve hatasız şekilde
gerçekleştirilmesi sağlanıyor.
E-HACİZ: Kamu alacaklarının süratle tahsili, takip
masraflarının ve idareyle ilgili kurumların iş yükünün
azaltılması, zaman tasarrufu sağlanması ve haciz
uygulamalarının elektronik ortamda yapılması amacıyla
E-Haciz Projesi geliştirildi. 36 banka ve tüm vergi
dairelerinde de projenin pilot olarak uygulanmasına
başlandı.
MOBİL DENETİM: Gelir sisteminin etkinliğinin artırılması
ve idari kapasitenin geliştirilmesi amacıyla
denetimlerde ve yoklamalarda mobil cihazlar (el
bilgisayarları) kullanılmaya başlanacak. Mobil denetim
için de üretim ve satış aşamasında otomasyon
uygulamalarının kapsamı geliştirilecek.
GAYRİMENKUL SATANLARA MEKTUP: Veri Ambarı'ndaki
kuyumculuk ve kontör satışıyla uğraşan mükellef
bilgilerinden hareketle, faiz ve komisyon karşılığı
ödünç para vererek tefecilik yapanlara yönelik takibat
yaygınlaşacak. Bunlara öncelikle mektup gönderilerek,
beyan dışı bıraktıkları gelirlerini beyan etmeleri
istenecek. Ek beyanda bulunmayana ise denetim elemanı
gönderilecek.
ONLİNE ARAÇ TESCİL PROJESİ: Yıl sonuna kadar
bitirilecek. Trafik para cezalarının takip ve tahsilinin
daha etkin şekilde yürütülmesini sağlamak amacıyla,
halen el ile düzenlenen ve sisteme girilen trafik idari
para cezası tutanakları, elektronik ortamda
düzenlenecek.
ÖZELGE OTOMASYON SİSTEMİ: Vergi Dairesi Başkanlıklarınca
alınan özelge taleplerinin Gelir İdaresi Başkanlığı
onayı ile otomasyon ortamında hazırlanması ve tüm Gelir
İdaresi Teşkilatınca paylaşılabilmesi için "Özelge
Otomasyon Sistemi" oluşturuluyor.
KREDİ KARTLI TAHSİLAT: Motorlu Taşıtlar Vergisi
mükelleflerinin ödemeleri gereken Motorlu Taşıtlar
Vergisi ve bu vergiyle beraber kayıtlarda izlenen trafik
para cezalarının kredi kartı ile internet üzerinden
ödenebilmesine imkân vermek amacıyla başlatılan Kredi
Kartı ile Vergi Tahsilatı Projesi kapsamında, protokol
yapılan bankalar aracılığıyla 2009 yılı ocak ayı
içerisinde kredi kartıyla tahsilata geçildi.
Referans
02.11.2009 |