|
|
|
| |
|
Kat
irtifaklı gayrimenkullerde para cezası riski
Bir arsa
üzerinde ileride yapılacak veya
yapılmakta olan yapının bağımsız
bölümleri için o arsanın malikleri
tarafından tapuya tescil edilerek
kurulan hakka 'kat irtifakı'
deniliyor. Kat irtifakının yapı
tamamlandıktan sonra kat mülkiyetine
dönüştürülmesi gerekiyor. Ancak bu
dönüştürme işlemi, tamamlanmış
binaların büyük bir kısmı için
yapılmamış durumda.
Bu dönüştürmenin yapılmamasının dört
sebebi var. Bunlardan ilki,
maliklerin kat irtifakı ile kat
mülkiyeti arasındaki farkı
bilmemeleri. Kat irtifakında da elde
tapu dairesi tarafından düzenlenmiş
bir belge olduğu için konuyu
bilmeyenler; 'elimde kapı gibi tapu
var' diye düşünüyorlar. Kat irtifakı
da tıpkı kat mülkiyeti gibi alım
satıma konu olabiliyor. Bu nedenle
alıcı ve satıcı konunun
ayrıntılarını bilmiyor. Bilse de
önemsemiyor.
İkinci sebep, kat irtifakının kat
mülkiyetine dönüştürülmesinde alınan
cins tashihi harcı. Bu harç yakın
bir zamana kadar binde 15 olarak
uygulanıyordu.
Üçüncü sebep, çeşitli nedenlere
dayalı olarak yapı kullanma izin
belgesinin (iskanın) alınamaması.
Dördüncü sebep ise kat irtifaklı
gayrimenkullerin tamamlanmış olması
halinde kat mülkiyetine geçilmesi
konusunda ciddiye alınabilecek bir
zorlama bulunmaması(ydı).
KAT MÜLKİYETİ
TAPUSU ALMAK ZORUNLU
Artık kat
irtifaklı gayrimenkullerin
tamamlanmış olması halinde kat
mülkiyetine geçilmesi konusunda
zorlayıcı bir hüküm var. 5711 sayılı
Kanun'la Kat Mülkiyeti Kanunu'nun
14. maddesine eklenen dördüncü
fıkraya göre;
'Yapıları tamamlanmış olan kat
irtifaklı anagayrimenkulde, yapı
kullanma izin belgesinin alındığı
tarihten itibaren bir yıl içinde kat
mülkiyetine geçilmesi zorunludur.
Belirtilen süre içinde kat irtifak
hakkı sahiplerinden birinin veya
varsa yöneticinin yazılı uyarısına
rağmen, kat mülkiyetinin kurulması
için tapu idaresine verilmesi
gereken 12. maddede yazılı
belgelerden eksik olanları
tamamlamaktan veya imzalanması
gerekenleri imzalamaktan kaçınan kat
irtifak hakkı sahiplerinden her
birine, kendine ait her bağımsız
bölüm için, anagayrimenkul belediye
sınırları içinde ise belediye,
belediye sınırları dışında ise mülk”
amir tarafından bin Türk Lirası idar”
para cezası verilir.'
İSKANIN
ALINDIĞI TARİH ÖNEMLİ
Yukarıda
aktardığımız düzenleme, değişikliğin
yürürlüğe girdiği tarih olan
28.11.2007'den sonra yapı kullanma
izin belgesi (iskan) alan binaları
ilgilendiriyor. Sistem, yöneticinin
veya irtifak hakkı sahiplerinden
herhangi birinin yazılı uyarısıyla
devreye giriyor. Bu uyarıya rağmen
gerekli belgeler tamamlanmazsa veya
imzalanması gereken evraklar
imzalanmazsa, para cezası riski söz
konusu.
CEZA NASIL
HESAPLANIYOR
Kısaca
aktarmaya çalıştığımız kanun
hükümlerine aykırı hareket
edilmesinin yaptırımı, sahip olunan
her bağımsız bölüm için 1.000 TL
idari para cezası. Bu miktar,
bağımsız bölümün büyüklüğü veya
niteliğiyle bağlantılı olmaksızın,
doğrudan bağımsız bölüm sayısına
bağlanmış durumda. Örneğin, yapı
kullanma izni 2 Nisan 2008 tarihinde
alınmış bir gayrimenkulde 4 daire ve
2 dükkan sahibi olan bir kimse,
yazılı uyarıya rağmen
yükümlülüklerini 2 Nisan 2009
tarihine kadar yerine
getirmediğinde, her bağımsız bölüm
için ayrı ceza kesilecektir.
Örneğimizdeki kişi 6 adet bağımsız
bölüm maliki olduğundan 6.000 TL
tutarında ceza ile karşı karşıya
kalacaktır.
HARÇ
MALİYETİNDEKİ DÜŞÜŞ HATIRI SAYILIR
DÜZEYDE
Tamamlanmış
yapıların kat mülkiyetine
çevrilmemesinin sebeplerinden biri
de cins tashihi harcıydı. Harç, bina
veya bağımsız bölümün emlak vergisi
değerinin binde 15'i oranında
uygulanmaktaydı. 5838 sayılı
Kanun'la yapılan değişiklikle cins
tashihi harcı maktu hale getirildi.
Düzenlemenin yürürlüğe girdiği
28.02.2009 tarihinden itibaren cins
tashihi harcı 100 TL olarak
uygulanmaya başlandı.
Örneğin, emlak vergisi değeri 100
bin TL olan bir konut için 1.500 TL
harç ödenmesi gerekiyordu. Artık 100
TL ödenmesi yeterli.
Yürürlüğe giren bu değişiklik
sonrası, kat irtifaklı bitmiş
yapının kat mülkiyetine
çevrilmesinin maliyetinde 'hatırı
sayılır' bir düşüş gerçekleşmiş
oldu. Cezalı duruma düşmemek için
okurlarımızın bu konuda dikkatli
olmalarında yarar var...
Bütün bu
bilgilerden sonra akla iki soru
geliyor:
1- Cezalı
duruma düşmemek için ne yapılmalı?
2- Yapı kullanma izin belgesi
28.11.2007'den önce alınmış
binaların durumu ne olacak?
Bu soruların yanıtını önümüzdeki
günlerde ele alacağız.
NİZAMÜLMÜLK'ten...
'Padişahların halkın durumunu bizzat
incelemesi, olan biteni bilmesi
gerekir. Bunu yapmazsa hata ve
gaflete düşer, halka hakaret ve
zulüm eder. Memlekette fesat ve
adaletsizlik alır yürür. Bunu
padişah bilir veya bilmez. Bilmesine
rağmen tedbir almazsa onlar gibi
zalimdir. Çünkü zulme rıza
göstermiştir. Bilmezse gafil ve
cahildir. Her iki durum da iyi
değildir.' (Siyasetname, 10. fasıl)
Ödediğimiz primleri geri alabilir
miyiz?
SSK'ya ödediğimiz primleri iade
alabilir miyiz? Alacağımız tutar
bugünün şartlarında ne kadardır?
Aynı şekilde Bağ-Kur ve Emekli
Sandığı'nda durum nasıl oluyor?
Fukok
Ödenen primlerin geri alınması
ancak yaşlılık (emekli) aylığı
bağlanması için gerekli yaş şartı
doldurulduğu halde malullük ve
yaşlılık aylığı bağlanmasına hak
kazanılamaması halinde söz konusu
olabiliyor.
Bu durumda, 4/a (SSK) ve ilk defa 1
Ekim 2008'den itibaren 4/c (Emekli
Sandığı) kapsamında sigortalı
olanların 1 Ekim 2008 tarihinden
itibaren kendi adına bildirilen, 4/b
(Bağ-Kur) kapsamında sigortalı
olanların ise ödediği malullük,
yaşlılık ve ölüm sigortaları
primlerinin her yıla ait tutarı,
primin ait olduğu yıldan itibaren
yazılı istek tarihine kadar geçen
yıllar için, her yılın gerçekleşen
güncelleme katsayısı ile
güncellenerek toptan ödeme şeklinde
ödeniyor.
1 Ekim 2008 tarihinden önceki
sürelere ilişkin primler ise 1 Ekim
2008 tarihine kadar güncellenmiyor.
1 Ekim 2008 tarihine kadar olan
tutar, bu tarihten itibaren
güncellenerek ödeniyor.
Metin Taş-Sezgin Özcan
Akşam/02.04.2009 |
|
|
|
|
|
|
