|
Çalışanların İşgöremezlik Ödeneği Neye Göre
Hesaplanıyor?
Çalışan sigortalı, işgöremezliğe neden olan hastalık
veya iş kazası olayıyla işe girdikten bir süre sonra,
işe girdiği ay içinde ve hatta işe girdiği gün bile
karşılaşabilir. İşte bu durumlara göre de geçici
işgöremezlik ödeneği (Rapor parası) hesabı farklı farklı
yapılıyor.
Bilindiği gibi sigortalının iş kazası ve meslek
hastalığından yararlanabilmesi için aktif olarak
çalışıyor olması ve bu kazanın, bizzat mesleğini icra
ederken başına gelmesi gerekiyor.
Önceden çalışmış ve sonrasında kaza geçirmiş kişi için ;
Rapor parasının, rapor başlangıç tarihinden önceki üç
ay, vizite kağıdındaki ve e-bildirgeden gelen verilere
göre belirlenerek o aylara ait ücretlerin toplamının
çalıştığı günler toplamına bölünmesi ile bulunması
gerekiyor.
Rapor başlangıç tarihinden önceki üç ayda prim gün kaydı
yoksa üçer aylık dönemlerde 12 ay geriye gidiliyor.
Önceki üç aya ait çalışması bir ay dahi olsa o ayın,
güne göre aritmetik ortalaması alınarak günlük ücreti
bulunuyor. Bu üç ay geriye gitme işlemine sigortalıya
ait bir aya ait kazanç bulunana kadar devam ediliyor.
Örneğin aylık kazancı 900 TL olan sigortalının
10.04.2005 de kaza geçirdiğini varsayarsak, ücretin
hesaplanacağı aylar 3, 2 ve 1 inci aylar olur ve vizite
kağıdından yahut e-bildirgeden elden edilmiş kazançları
üzerinden sigortalı için günlük ücret 2700/90=30 TL
olarak hesaplanması gerekiyor. Şayet sigortalının önceki
üç ayda çalışması bulunmuyorsa bir önceki üç ayına yani
bu örnekteki sigortalı için 12, 11 ve 10 uncu aylarına
bakılıyor ve örneğin 11 inci ayda 400 TL ücrete hak
kazandığı 20 günlük çalışması saptanmışsa günlük ücreti
400/20 = 20 TL olarak hesaplanıyor.
Ancak bu şekilde hesaplanan tüm bu günlük ücretlerin
taban ve tavan ücretlerin arasında olması, tabandan
aşağıda ise taban üzerinden, tavandan yukarıdaysa tavan
üzerinden hesaplanması gerekiyor. Geçici işgöremezlik
ödeneği alınırken tabanın artırılması durumunda taban
üzerinden ödenmekte olan ödeneklerin hesabına esas
günlük kazançların yeni tabanlar üzerinden ödenmesi
gerekiyor.
Sigortalı işe girdiği ay kaza geçirmişse;
İşe girdiği ay kaza geçiren ve daha öncesinde prime esas
çalışması olmayan sigortalı için günlük ücret, işe
başlama tarihinden kaza geçirme tarihine kadar hak
ettiği ücretini, işe başlama tarihinden kaza geçirme
tarihine kadar çalıştığı gün sayısına bölünmesiyle
bulunuyor.
Sigortalı işe girdiği gün kaza geçirmişse;
Günlük ücretin hesabında aynı veya emsal işte çalışan
benzeri bir sigortalının günlük kazancı esas tutulacak.
Kazancın içeriği
Günlük ücretin hesabında salt ücret dışında sigortalının
bir ayda aldığı prim ve ikramiye vs. gibi ekstra
gelirleri ile sonradan toplu sözleşmeler vs. sonucu hak
ettiği gelirlerinin de eklenmesi gerekiyor. Şu kadar ki
prim, ikramiye gibi gelirlerin aylık tutarının normal
aylık ücret tutarının yarısından fazla kısmının
işgöremezliğe esas günlük ücret hesabında dikkate
alınmaması gerekiyor. İdare veya yargı mercilerince
verilen karar gereğince yapılan ücret, ikramiye, zam,
tazminat ve bu mahiyetteki ödemelerden, ödenek ve
gelirin hesabına esas alınan üç aylık dönemden önceki
aylara ilişkin olanlarınsa dikkate alınmaması gerekiyor.
Şevket Tezel
sözcü/02.04.2009 |
