|
Teşvik belgeli
yatırımlarda düşük oranlı vergi uygulaması
"İşsizlik Sigortası Kanunu ile Bazı Kanunlarda
Değişiklik Yapılması Hakkındaki" Yasa Tasarısı'nın
9'uncu maddesinin (c) bendiyle Kurumlar Vergisi
Yasası'na eklenmesi öngörülen 32/A maddesi yatırım
teşvik belgesi sahibi kurum kazançlarına indirimli
oranlı Kurumlar Vergisi uygulanmasını öngörmektedir.
Söz konusu uygulama ile ülkemizde "ekonomik kalkınmanın
hızlandırılması, istihdamın artırılması, bölgeler arası
gelişmişlik düzeyi farkının en aza indirilmesi ve
sektörel olarak da kümelenme olgusunun öne çıkarılarak
yatırımların teşvik edilmesi" hedeflenmektedir.
Öngörülen yasal düzenleme uyarınca indirimli Kurumlar
Vergisi uygulamasından yararlanacak yatırımlar teşvik
belgesine bağlanacak ve bu yatırımlardan elde edilen
kazançlar, yatırımın kısmen veya tamamen işletilmesine
başlanılan hesap döneminden itibaren yatırıma katkı
tutarına ulaşıncaya kadar indirimli oranlar üzerinden
Kurumlar Vergisi'ne tabi tutulacaktır.
Söz konusu yasa maddesinin uygulanması ile ilgili olarak
bakanlar kuruluna;
* İstatistiki bölge birimleri sınıflandırması ile kişi
başına düşen milli gelir ve sosyo-ekonomik gelişmişlik
düzeylerini dikkate almak suretiyle illeri gruplandırma
ve gruplar itibariyle teşvik edilecek sektörleri ve
bunlara ilişkin yatırım ve istihdam büyüklüklerini
belirleme,
* Her bir il grubu için yatırıma katkı oranını yüzde
25'i, yatırım tutarı 50 milyon TL'nin üstünde olan büyük
ölçekli yatırımlarda ise yüzde 45'i geçmemek üzere
belirleme, Kurumlar Vergisi oranını yüzde 90'a kadar
indirimli uygulatma,
* Yatırım harcamaları içindeki arsa, bina, yazılım,
patent, lisans ve know-how gibi harcamaların oranlarını
ayrı ayrı veya topluca sınıflandırma,
konularında yetki verilmektedir.
Bu bağlamda aynı mükellef tarafından yatırıma katkı ve
vergi oranı farklı illerde yapılacak olan yatırımlarda,
toplam yatırımın her bir ile isabet eden oranına göre
ilgili ilin yatırıma katkı oranı ve indirimli vergi
oranı uygulanması öngörülmektedir.
Diğer yandan indirimli Kurumlar Vergisi'nin esas
itibariyle yeni yatırımlarda uygulanması
öngörüldüğünden, tevsi (genişleme) yatırımlarında, elde
edilen kazancın yeni yatırımlardan kaynaklanan kısmının
işletme bütünlüğü çerçevesinde ayrı hesaplarda izlenmek
suretiyle tespit edilebilmesi halinde, bu kazanca da
indirimli oran uygulanacaktır. Buna göre bir dönemde
oluşan kazancın ne kadarının tevsi yatırımlardan elde
edildiğinin ayrı bir şekilde tespit edilmesi halinde ise
yeni yatırım tutarının toplam yatırım tutarına
oranlanmak suretiyle indirimli oran uygulanacak kazanç
tespit edilecektir. Dolayısıyla indirimli oran
uygulanacak kazanç, yapılan tevsi yatırım tutarının,
dönem sonunda kurumun aktifine kayıtlı bulunan toplam
sabit kıymet tutarına oranlanması suretiyle
belirlenecektir. Bu oranlamaya devam eden yatırımlara
ait tutarlar da dahil edilecektir. Bu hesaplama
sırasında işletme aktifinde yer alan sabit kıymetlerin
kayıtlı değeri, aktife alındıkları dönem sonu itibariyle
yeniden değerleme oranında artırılacak ve indirimli oran
uygulamasına yatırımın kısmen veya tamamen faaliyete
geçtiği geçici vergi döneminde başlanacaktır.
Hesap dönemi itibariyle belirtilen şartların
sağlanamadığının tespit edilmesi halinde, indirimli
vergi oranı uygulaması nedeniyle zamanında tahakkuk
ettirilmemiş vergilerin, vergi ziyaı cezası
uygulanmaksızın gecikme faiziyle birlikte tahsil
edilmesi öngörülmektedir.
Yasalaştırılması beklenen düzenlemeye göre, yatırımın
faaliyete geçmesinden önce devri halinde, devralan
kurum, aynı koşulları yerine getirmek kaydıyla indirimli
vergi oranından yararlanacak; yatırımın kısmen veya
tamamen faaliyete geçmesinden sonra devri halinde ise
indirimli vergi oranından devir tarihine kadar devreden,
devir tarihinden sonra ise devralan, aynı koşulları
yerine getirmek kaydıyla yatırıma katkı tutarının kalan
kısmı için yararlanacaktır.
Kurumlar Vergisi Yasası'nda "İndirimli Kurumlar Vergisi"
başlığı altında yer alan düzenleme Gelir Vergisi
mükellefleri için de geçerli olacaktır. Öngörülen yasal
düzenlemeye göre bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul
ve esasları belirleme yetkisi Maliye Bakanlığı'na
aittir.
İndirimli Kurumlar Vergisi uygulamasından
yararlandırılmayacak olan kuruluşlar ise
* Finans ve sigortacılık sektörlerinde faaliyet gösteren
kurumlar,
* İş ortaklıkları ile taahhüt işleri,
* Bazı yatırım ve hizmetleri yap-işlet-devret modeli
çerçevesinde yapan kuruluşlar,
* Yap-işlet modeli çerçevesinde faaliyete geçen elektrik
enerjisi üretim tesisleri ve dağıtım işletmeleri,
olarak belirlenmiştir. Bu kuruluşlar öngörülen yasal
düzenleme gereği indirimli oranlı Kurumlar Vergisi
uygulamasından yararlandırılmayacaktır.
Veysi Seviğ
Referans/20.02.2009 |
