Maliye Bakanlığından
GENEL YÖNETİM MUHASEBE
YÖNETMELİĞİ GENEL TEBLİĞİ
(SAYI: 1)
1
– Amaç ve kapsam
(1) Bilindiği üzere, 5018 sayılı Kanunun 49 ve
geçici 3 üncü maddeleri gereğince Bakanlığımızca
hazırlanarak Bakanlar Kurulu’nun 03/05/2005 tarihli
ve 2005/8844 sayılı kararıyla kabul edilen Genel
Yönetim Muhasebe Yönetmeliği 08/06/2005 tarihli ve
25839 sayılı Resmî Gazetede yayımlanarak yürürlüğe
girmiştir.
(2) Söz konusu Yönetmeliğin 27 nci maddesinde;
“Yönetmelik kapsamına dahil kamu idarelerince
muhasebe sistemine dahil edilen duran varlıklardan;
arazi ve arsalar, yapım aşamasındaki sabit
varlıklar, varlıkların elde edilmesi için verilen
avans ve krediler ile sanat eserleri dışındakilerden
hangilerinin amortisman ve tükenme payına tabi
tutulacağı ve bunlara ilişkin esas ve usuller ile
uygulanacak amortisman ve tükenme payının süre,
yöntem ve oranları duran varlık çeşitlerine göre
Bakanlıkça belirlenir.” hükmü yer almaktadır.
(3) Anılan Yönetmelik hükmü çerçevesinde, genel
yönetim kapsamına dahil kamu idarelerinde muhasebe
sistemine dahil edilen duran varlıklardan
hangilerinin amortisman ve tükenme payına tabi
tutulacağı ve bunlara ilişkin esas ve usuller ile
uygulanacak amortisman ve tükenme payının süre,
yöntem ve oranları duran varlık çeşitlerine göre bu
Tebliğde belirlenmiştir.
2
– Amortisman ve tükenme payına tabi duran varlıklar
(1) Genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinde
muhasebe sistemine dahil edilen maddi duran
varlıklardan; arazi ve arsalar, yapım aşamasındaki
sabit varlıklar, varlıkların elde edilmesi için
verilen avans ve krediler ile sanat eserleri
amortismana tabi değildir.
(2) Aşağıdaki hesaplarda izlenen duran varlıklar,
amortisman ve tükenme payına tabidir:
251 - Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri Hesabı,
252 - Binalar Hesabı,
253 - Tesis, Makine ve Cihazlar Hesabı,
254 - Taşıtlar Hesabı,
255 - Demirbaşlar Hesabı,
256 - Diğer Maddi Duran Varlıklar Hesabı,
260 - Haklar Hesabı,
263 - Araştırma ve Geliştirme Giderleri Hesabı,
264 - Özel Maliyetler Hesabı,
267 - Diğer Maddi Olmayan Duran Varlıklar Hesabı,
271 - Arama Giderleri Hesabı,
277 - Diğer Özel Tükenmeye Tabi Varlıklar Hesabı,
294 - Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran
Varlıklar Hesabı.
3
–Amortisman ve tükenme payına tabi tutulan
varlıkların değeri
(1) Duran varlıkların amortisman ve tükenme payına
tabi değerleri maliyet bedelidir. Maliyet bedeli
ise, bir varlığın satın alınması, üretilmesi veya
değerinin artırılması için yapılan harcamalar veya
verilen kıymetlerin toplamıdır. Ancak, yeniden
değerlemeye tabi tutulmuş olan varlıklar için
amortisman ve tükenme payı hesaplamasına esas
alınacak değer, yeniden değerleme sonucu ortaya
çıkan değerdir.
(2) Bir varlık için yapılan harcamaların, kayıtlı
değerine ilave edilmesi halinde, amortisman
hesaplaması varlığın yeni değeri üzerinden yapılır.
4
– Amortisman ve tükenme payı ayırma yöntemi
(1) Duran varlıklar için amortisman ve tükenme payı
ayrılmasında normal amortisman yöntemi uygulanır. Bu
yönteme göre varlıklar için amortisman ve tükenme
payı, varlığın yararlanma süresine göre (Ek: 1)’de
yer alan “Amortisman ve Tükenme Payı Süre ve
Oranları Listesi”nde belirlenen oranlarda her sene
eşit olarak ayrılır.
5
– Amortisman ve tükenme payı süre ve oranları
(1) Amortisman ve tükenme payı süresi, duran
varlıkların aktife girdiği yıldan başlar. Bu sürenin
yıl olarak hesaplanması için “1” rakamı bu Tebliğ
ekinde belirtilen, varlığın yararlanma süresine göre
belirlenmiş orana bölünür. (Örnek: 1/0,20 = 5 yıl;
1/0,025 = 40 yıl)
(2) Ancak, maliyet bedeli, 18/1/2007 tarihli ve
26407 sayılı Resmî Gazetede yayımlanarak yürürlüğe
konulan Taşınır Mal Yönetmeliği eki listede yer alan
dayanıklı taşınırların her biri için 14.000 YTL’yi,
taşınmazlar için 34.000 YTL’yi aşmayan duran
varlıklar ile tutarına bakılmaksızın Maddi Olmayan
Duran Varlıklar ve Özel Tükenmeye Tabi Varlıklar
hesap gruplarıyla 256-Diğer Maddi Duran Varlıklar
Hesabında izlenen varlıklar için, amortisman oranı %
100 olarak belirlenmiştir. Diğer bir ifadeyle
maliyet bedeli bu tutarlara kadar olan duran
varlıklar, hesaplara alındığı yılın sonunda tamamen
amorti edilecektir.
(3) Hesaplarda kayıtlı duran varlıklar için yapılan
harcamalardan yukarıda belirtilen limitleri aşanlar
değer artırıcı harcama olarak kabul edilecektir.
(4) Bu limitler, yapım aşamasındaki maddi duran
varlıklar için aktifleştirilen maliyetlerin, geçici
ve kesin kabule tabi işlerde geçici kabulün
onaylanmasından, diğer hallerde ise işin fiilen
tamamlanmasından sonra ilgili varlık hesabına
aktarıldığı toplam tutarı için geçerlidir.
(5) Bu limitler, gerektiğinde Bakanlığımızca
güncellenerek yılı Kasım ayı sonuna kadar
duyurulacaktır.
(6) Kapsama dahil idarelerden bu Tebliğin yürürlüğe
girdiği tarihten önceki dönemlerde duran varlıkları
için amortisman ve tükenme payı ayırma uygulaması
yapanlar, uyguladıkları süre ve yöntemlerine
bakılmaksızın bu limitlerin altında kalan
amortismana tabi varlıkların henüz amorti edilmemiş
kısımlarını tamamen amorti edeceklerdir. Limitin
üzerinde kalan varlıkları için ise uyguladıkları
süre ve yöntemlerine varlık tamamen amorti
edilinceye kadar devam edebileceklerdir.
(7) Buna göre kapsama dahil kamu idarelerinin 2008
ve sonraki yıllarda tam ve düzenli amortisman
uygulamasını yapabilmeleri için; belirlenen
limitlerin üzerinde olan varlıkların ilk kayıtları
ile değer artırıcı harcamalara ilişkin kayıtlarının
düzenli olarak tutulabilmesini sağlamak amacıyla
harcama birimlerince muhasebe birimlerine
varlıklarını taşınır sicil numarası veya taşınmaz
numarası ile bildirmeleri, muhasebe yetkililerinin
ise taşınır ve taşınmazları muhasebe kayıtlarına ve
Duran Varlıklar Amortisman ve Yeniden Değerleme
Defterine (Ek: 2) bu limitleri ve bilgileri göz
önünde bulundurarak kaydetmeleri gerekmektedir.
(8) Amortismana tabi olup, yangın, deprem, su
basması gibi afetler neticesinde değerini tamamen
veya kısmen kaybeden varlıkların amortismana tabi
tutulmamış kısmının tamamı, üst yöneticinin uygun
görüşü üzerine amortismana tabi tutulur.
(9) Çeşitli nedenlerle kullanılma olanaklarını
yitiren amortismana tabi maddi duran varlıklardan
294- Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran
Varlıklar Hesabında izlenmesine karar verilenlerin,
amortismana tabi tutulmamış kısmının tamamı
amortismana tabi tutulacaktır.
6 – 2008 yılı sonunda
amortisman ve tükenme payı uygulaması
(1) Kapsama dahil kamu idareleri, 2008 mali yılı
dönem sonu işlemleri sırasında amortisman ve tükenme
payı ayrılmasını aşağıdaki şekilde yapacaklardır.
a) 251- Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri Hesabı, 252-
Binalar Hesabı, 253- Tesis, Makine ve Cihazlar
Hesabı, 254-Taşıtlar Hesabı, 255-Demirbaşlar
Hesabında kayıtlı duran varlıklara ilişkin olarak:
1) Bu hesaplardaki duran varlıklardan, maliyet
bedeli bu Tebliğde belirtilen limitin üzerinde
maliyet bedeliyle edinilenler (Ek:1)’de yer alan
süre ve oranlara göre amortismana tabi
tutulacaklardır. Bu limitin altında kalanlar ise
%100 oranında amortismana tabi tutulacaktır.
2) Edinim tarihindeki yıl için belirlenen limitin
üzerinde bir maliyet bedeli olan amortismana tabi
tutulmuş bir varlığın değeri sonraki yıl/yıllarda
belirlenen limitin altında kaldığı takdirde, kalan
amortisman süresine bakılmaksızın varlığın henüz
amorti edilmemiş kısmı tamamen amortismana tabi
tutulacaktır.
3) Maliyet bedeli bu Tebliğde belirtilen limitlerin
üzerinde olan duran varlıklar için değer artırıcı
olarak kabul edilemeyecek tutarlardaki harcamalar
varlığın maliyet bedeline eklenmeyerek doğrudan
giderleştirilecektir.
4) Daha önceki dönemlerde tamamen amorti edilmiş
olan duran varlıklar için yapılan harcamalar
varlığın maliyet bedeline eklenmeksizin doğrudan
giderleştirilecektir.
5) Henüz amortisman ayırma süresini tamamlamamış
olan duran varlıklar için yapılan değer artırıcı
harcamalar, varlığın maliyet bedeline eklenerek
kalan amortisman süresince eşit olarak amortisman
ayrılacaktır.
6) Henüz envanterleri yapılmadığı için yukarıda
sayılı hesaplarda kayıtlı bulunmayan duran
varlıklara ilişkin olarak yapılan tüm harcamalar, bu
hesaplarla ilişkilendirilmeksizin doğrudan
giderleştirilecektir.
b) 256-Diğer Maddi Duran Varlıklar Hesabı,
260-Haklar Hesabı, 263-Araştırma ve Geliştirme
Giderleri Hesabı, 264-Özel Maliyetler Hesabı,
267-Diğer Maddi Olmayan Duran Varlıklar Hesabı,
271-Arama Giderleri Hesabı ile 277-Diğer Özel
Tükenmeye Tabi Varlıklar Hesabında kayıtlı duran
varlıklara ilişkin olarak:
1) Bu hesaplarda kayıtlı duran varlıklara
uygulanacak amortisman oranı %100 olarak
belirlenmiştir.
2) Bu hesaplarda kayıtlı olan duran varlıklar için
yıl içerisinde yapılan değer artırıcı harcamalar
varlığın maliyet bedeline eklenecek ve yılsonunda
aynı şekilde amortismana tabi tutulacaktır. Bu
varlıklar için daha sonraki yıllarda yapılan
harcamaların tamamı doğrudan giderleştirilecektir.
(2) Bu işlemler yeni bir düzenleme yapılıncaya kadar
sonraki yıllarda da aynı şekilde uygulanmaya devam
edilecektir.
7 – Amortisman ve tükenme
payının muhasebeleştirilmesi
(1) Ayrılan amortisman ve tükenme payları,
630-Giderler Hesabına borç, ilgisine göre
257-Birikmiş Amortismanlar Hesabı, 268-Birikmiş
Amortismanlar Hesabı, 278-Birikmiş Tükenme Payları
Hesabı veya 299-Birikmiş Amortismanlar hesabına
alacak kaydedilir.
8
– Amortismana tabi duran varlıkların deftere
kaydedilmesi
(1) Amortismana tabi her bir varlık “Duran Varlıklar
Amortisman ve Yeniden Değerleme Defterine”
kaydedilir.
(2) Tutarları bu Tebliğde belirtilen limitleri
aşmayan duran varlıklar ile 256-Diğer Maddi Duran
Varlıklar Hesabı, 260-Haklar Hesabı, 263-Araştırma
ve Geliştirme Giderleri Hesabı, 264-Özel Maliyetler
Hesabı, 267-Diğer Maddi Olmayan Duran Varlıklar
Hesabı, 271-Arama Giderleri Hesabı ile 277-Diğer
Özel Tükenmeye Tabi Varlıklar Hesabında kayıtlı
duran varlıklar bu deftere kaydedilmeyecektir.
(3) Tutarına bakılmaksızın taşınırların ilgili
yönetmelikleri çerçevesinde taşınır kayıtlarında;
taşınır kayıtlarında izlenmeyen diğer duran
varlıkların (Haklar, lisanslar vb.) ise hesaplardan
çıkarılıncaya kadar idari kayıtlarda izlenilmesine
devam edileceği tabiidir.
9
– Amortismana Tabi Varlıkların Çıkış İşlemlerinin
Muhasebeleştirilmesi
(1) İmha, bağış, yok olma gibi nedenlerle çıkışları
yapılması gereken duran varlıklar ilgili varlık
hesabına alacak, ayrılmış olan amortisman tutarları
ilgili amortisman hesaplarına, henüz amorti
edilmemiş tutarları 630-Giderler Hesabına borç,
olumlu/olumsuz farklar ilgili hesaplara borç/alacak
yazılmak suretiyle muhasebeleştirilecektir.
(2) Genel bütçeli idareler arasındaki devirler ile
aynı kamu idaresinin harcama birimleri arasındaki
devirler;
a)
Devreden ve devralan birimlerin aynı muhasebe
biriminden hizmet almaları halinde, kurumsal kodlar
kullanılarak, ilgili varlık ve amortisman
hesaplarına borç ve alacak yazılmak suretiyle,
b)
Farklı muhasebe birimlerinden hizmet alınıyor olması
durumunda ise; devreden birimin muhasebe birimince,
bir taraftan 511-Muhasebe Birimleri Arası İşlemler
Hesabına borç, ilgili varlık hesabına alacak, aynı
zamanda ilgili amortisman hesabına borç,
511-Muhasebe Birimleri Arası İşlemler Hesabına
alacak, devralan birimin muhasebe birimince de, bir
taraftan ilgili varlık hesabına borç, 511-Muhasebe
Birimleri Arası İşlemler Hesabına alacak, aynı
zamanda 511-Muhasebe Birimleri Arası İşlemler
Hesabına borç, ilgili amortisman hesabına alacak
yazmak suretiyle,
muhasebeleştirilecektir.
10 – Yürürlükten kaldırılan genel tebliğ
(1) 30/12/2006 tarihli ve 26392 sayılı Resmî
Gazetede yayımlanan Genel Yönetim Kapsamındaki Kamu
İdarelerinde Uygulanacak Amortisman ve Tükenme Payı
Süre, Yöntem ve Oranlarına İlişkin Genel Tebliğ
(Sayı: 2006–1) yürürlükten kaldırılmıştır.
11 – Yürürlük
(1) Bu Tebliğ 01/01/2008 tarihinde yürürlüğe girer.
(2) Tebliğ olunur.
Ekleri İçin
Tıklayınız |
